Van-Hakkari kara yolunda “32 virajlar” olarak bilinen ve zorlu kış şartları nedeniyle ulaşımda yaşanan aksamaları önlemek amacıyla 2013’te yapımına başlanan Güzeldere Tüneli’nde sona gelindi. Yakın zamanda açılması beklenen tünele adının olduğu tabela asılırken, bu tünelle birlikte Türkiye’de çığ tehlikesinin en fazla olduğu bölgelerden biri olan Van-Bahçesaray karayolunda tünel yapılması talebi de yeniden gündeme geldi. Van’da 4 ve 5 Şubat 2020’de düşen çığ sonucu 42 kişinin hayatını kaybettiği Van-Bahçesaray kara yolu kışın aylarca kapalı kalırken, ilçe sakinlerinin mağduriyeti de devam ediyor. Güzeldere tünelinde sona gelindikten sonra yeni felaketlerin yaşanmaması adına Bahçesaray için ‘kar/çığ tüneli’ talebinde bulunan ilçe sakinlerinden Muhammed Affan Orhan, “Darısı Bahçesaray’a” dedi.
BAHÇESARAY’IN KIŞ ÇİLESİ, KARLA MÜCADELESİ BAŞLAMAK ÜZERE!
Van-Bahçesaray Karayolunu anlatan Orhan, “Bahçesaray-Van Karayolunun Kerapet tepesi yaklaşık 3000 metre yüksekliğe sahiptir. Bu yolda yaz mevsimine kadar metrelerce kar olur. Eskiden toprak ve dar bir yoldu. Her sonbaharda kardan kapanır ve yaza doğru açılırdı. Kapalı olduğu zamanlar, ki dile kolay minimum 6 aydan bahsediyoruz, halk olarak çok büyük zorluklar yaşadık. Basit hastalıklardan, doğumdan ölen yüzlerce belki binlerce insanımız oldu. İlçe ile vilayet arası hiçbir ulaşım şansımız yoktu. Haliyle bir hane ihtiyaç duyduğu temel besin malzemelerini stoklamak zorunda kalıyordu. Çoğu zaman da kış mevsiminde karaborsa sayılacak şekilde fahiş fiyatlar ödeyerek almak zorunda kalıyordu” dedi.
ORHAN: HİZAN YOLUNDAN 4-5 SAAT YOL GİDEREK VAN’A ULAŞIYORUZ
Orhan, Hizan Yolu’nun genişletilerek asfaltlanmasına değinerek, “Bahçesaray; Bitlis, Siirt ve Van arasında dağlık bir bölgedir. 90’lı yılların başında Bitlis/Hizan üzerinden bir toprak yol açıldı ve kış aylarının bir kısmında çamur ve kar içinde çoğu zaman ölümle burun buruna gelecek şekilde en az 11-12 saat yolculuk yaparak Van merkeze ulaşabildik. Abartmıyorum, Fatih’in gemileri çektiği gibi kilometrelerce arabaları çektik çamur içinden… Yıl 2004 oldu, AK Parti henüz iktidara gelmişti ve Hizan yolu genişleterek asfaltlandı. Artık Hizan yolu üzerinden gittiğimizde çamurdan kurtulduk ama yine de sürekli çığ tehlikesi altında en az 4-5 saat yol giderek Van’a ulaştık” ifadelerini kullandı.
“SADECE AŞIRI FIRTINA VE TİPİ OLAN GÜNLERDE MAKSİMUM 3-5 GÜN KAPANDIĞI OLUYORDU”
Kerapet yolunda kurulan kar tüneline dikkat çeken Orhan şunları söyledi: “Bazı fırtınalı zamanlarda alternatif olan Hizan yolumuz da günlerce kapalı kaldı ve yine yoldan tamamen mahrum kaldığımız zamanlar oldu. 2007-2009 yıllarında Bahçesaray’ın en kısa yolu olan Kerapet yolu genişletilerek asfaltlandı. Daha sonra 2013 yılında Kerapet tepesine yaklaşık 2 kilometrelik bir kar tüneli inşa edildi. Bu yapılan tünel, çığ gelen bir bölgede değildi ama yolun en çok kar aldığı, açılması haftalar süren noktasına yapıldı. Böylece karayollarının yol açma çalışması daha da hız kazandı. Sonrasında Karayolları şantiyeleri kuruldu. Hem Van tarafından hem Bahçesaray tarafından sürekli karla mücadele yapılıyor ve en kısa olan yolumuz neredeyse artık hiç kapanmıyordu. Sadece aşırı fırtına ve tipi olan günlerde maksimum 3-5 gün kapandığı oluyordu.”
2020 YILINDA MEYDANA GELEN ÇIĞDA 42 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Orhan, 2018 yılında meydana gelen çığdan söz ederek, “Böyle böyle devam etti ve 2018 yılında Bahçesaray-Gevaş üzerinden ortalama 10 kilometrelik bir delme tünelinin yapılacağının müjdesini işittik. İlçede büyük bir heyecan yaşandı. Etüt çalışmaları başladı dendi. Bugün yarın biter dendi ama bir gelişme olmadı ve 2020 yılının Şubat ayında bir akşam vakti Bahçesaray yolunda büyük bir çığ felaketi yaşandı. 12 vatandaşımız bir minibüsün içinde metrelerce karın altında kaldı. Saatler süren arama faaliyetlerine 2 binden fazla insan katıldı. 7 vatandaşımız can vermişti. Cenazelerimizi çıkardık ve oradan ayrıldık. Bulunamayan 2 cenazemiz daha vardı ve arama kurtarma çalışmaları devam etti” diye aktardı.
KIŞIN GELMESİYLE BİRLİKTE BAHÇESARAY’IN YOLUNA KİLİT VURULUYOR!
Bahçesaray yolunun her yıl kış başında kapatıldığını ve yolun aylarca kapalı kaldığını aktaran Orhan, “Ertesi gün arama faaliyetlerini yürüten yüzlerce insanımızın üstüne tekrar çığ düştü ve bu defa maalesef 35 canımızı daha kaybettik. Bu büyük felaketten sonra artık Bahçesaray yolunda karla mücadele tamamen durduruldu. Her sene kış başlangıcında yolumuzun iki tarafı karayolları ekiplerince kapatılıyor ve Nisan-Mayıs aylarına kadar tamamen kapalı kalıyor. Bu süre zarfında ise biz bütün Bahçesaraylılar yine çok yüksek rakımlı olan, onlarca noktasından çığ gelen ve en güneşli günde bile 4-5 saat süren Hizan yoluna mahkûm oluyoruz” diye konuştu.
BAHÇESARAYLILAR AYLARCA İLÇEDE MAHSUR KALIYOR
Orhan, Hizan Yolu’nun da sağlıklı bir yol olmadığını belirterek şunları aktardı: “Bugüne kadar Hizan yolunda çığdan kimse ölmedi diye haberlere konu değil. Oysa Hizan yolu son derece tehlikeli bir yol. Her kış o yoldan yürekler ağızlarda geçiliyor. Hizan yolu sağlıklı bir yol değil. Öyle ki 6 Şubat depreminde Hizan yolu da hava muhalefetinden ötürü kapalıydı ve 3 gün boyunca açılamadı. Allah muhafaza kış mevsiminde Bahçesaray’da bir deprem olursa ve o gün tipi varsa asla bir ulaşım olmayacak. İnsanlar enkaz altında kalacak. Hizan yolu öyle dağlık, öyle virajlı sarp ve uzun bir yoldur ki üstüne para verseler insan gitmek istemiyor. Çekilen bu eziyetin yanı sıra 3 kişilik bir aile Bahçesaray’dan Van’a gidip gelecek olsa yol ücreti ve yemek ücreti olarak en 2500 TL ödemek zorunda kalıyor.”
ORHAN’DAN ÇIĞ TÜNELİ TALEBİ: ÇIĞ TÜNELİ BİZİ YAZ/KIŞ, GECE/GÜNDÜZ, KAR/FIRTINA 7/24 VAN’A BAĞLAYACAK
Orhan, Bahçesaray’a 5 kilometrelik kar/çığ tünelinin yapılmasıyla ölüm riskinin biteceğinin altını çizerek, “Bahçesaray’a kısa sürede delme tünel yapılması imkânsızdır. Bugün en büyük müteahhit, en iyi teknoloji ile gelse en hızlı şekilde bitirmek istese yine de 5 yıl sürer. Ki bu dediğim 5 yıl çok iyimser bir tahmin. Bu inşaat süresi göz önüne alınca biz Bahçesaraylılar bu yıllarda ne yapacağız? Her kış yüksek ölüm tehlikesi ile yolculuk yapmak hepimizi perişan ediyor. Şu an Bahçesaray yoluna toplamda maksimum 5 kilometre kar/çığ tüneli yapılırsa bu ölüm riski de biter. Çığ gelen noktalar bellidir. Bu noktaları Karayolları ya da herhangi bir Bahçesaraylı bilir. Kimi yerde 600 metre, kimi yerde 500 metre. Çığ tüneli bizi yaz/kış, gece/gündüz, kar/fırtına 7/24 Van’a bağlayacak” dedi.
DARISI BAHÇESARAY’IN BAŞINA!
Orhan, Güzeldere tünelinde sona gelinmesiyle ilçede de tünel yapılması gerektiğine vurgu yaparak, “Yıllardır yapımı süren Güzeldere tünelinde sona gelindi. Darısı Bahçesaray’ın başına diyoruz. Biz 2020 yılında 13 saat arayla gelen 2 çığda, 42 canımızı yitirdik. 13 saat değil de 4 saat arayla olmuş olsaydı can kaybı binlerle ifade edilecekti belki de. O günden beri Van’a 110 km olan yolumuz kışın kapatılıyor ve yine sürekli çığların geldiği 270 km’lik Bitlis/Hizan yolundan Van’a gelmeye çalışıyoruz. Her sene yine çığ riski altındayız. Sadece Bahçesaraylılar değil, ilçede görev yapan binden fazla kamu personeli de aynı riskin altında” ifadelerini kullandı.
ORHAN’DAN CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’A ÇAĞRI
Orhan, çığ tüneliyle bu sorunun ortadan kalkacağını dile getirerek, “Yani ateş düşerse tüm ülkeye düşecek. Ulusal bir sorun bu. 2 milyar TL ile tek sezonda yapılacak 5-6 kilometrelik çığ tünelleri ile bu sorun ortadan kalkabilir. 9 ya da 11 kilometrelik çok çok yüksek maliyetli delme tüneller tek çözüm olarak gösterildiği için yapılmıyor. Olsa bile yapımı 10 yıl ve fazlasını alır. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan basit bir maliyetle 15 bin kişinin can güvenliğinin garanti altına alınacağını bilse bu çığ tünellerini hemen yaptırır” şeklinde konuştu.