Van’da 15 yılın rekoru kırıldı!

2024-2025 eğitim-öğretim yılı geçtiğimiz hafta başlarken, Van’da ders zili sorunlarla başladı. Yaklaşık 19 bin öğretmenin görev yaptığı Van’da bu yılki öğretmen açığı 4 bine ulaştı. Van bu rakamla son 15 yılın en yüksek seviyesine çıkarken, ülke genelinde öğretmen açığının en fazla olduğu 5 il içerisinde yer aldı. Özalp, Saray, Başkale, Çatak, Bahçesaray gibi ilçelerde öğretmen açığı diğer ilçelere göre bir hayli fazlayken, konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan Eğitim-Bir-Sen Van Şube Başkanı Mehmet Ali Uca, yaşanan sorunun ortadan kalkması için kalkınmada öncelikli yörelerin oranına göre ek teşvik getirilmesi gerektiğini dile getirdi.

BAŞKAN UCA: VAN’DA 19 BİN ÖĞRETMEN NORMU VAR Başkan Uca, Van’da yaklaşık 19 bin öğretmen normunun olduğunu dile getirerek, “Her ilçenin bir öğretmen normu vardır. Bu; öğrenci sayısı, okul sayısı, sınıf ve derslik sayısına bağlı olarak Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirlemiş olduğu bir sistemdir. Buna göre her okulda, her ilçede, her ilde belli miktarda öğretmen normu olmalı. Hatta branş bazında öğretmen normu olur. Dolayısıyla Van’da da yaklaşık 18 bin 500-19 bin öğretmen normu var. Bu rakam ilçelerde farklı boyutta. Örneğin, Özalp’te bin 50, Erciş’te 3 bin, Edremit’te 2 bin 500… İlçelere göre bu rakam değişiyor. Öğretmenin girebileceği ders sayısı, ders saati esas alınarak bu normlar belirleniyor. Bu Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belli bir kısasları olan sistemsel bir durumdur. Dolayısıyla okula, öğretmene, müdüre, kişiye göre değişen bir durum değil, standarttır” dedi.

“VAN’DA 4 BİN ÖĞRETMEN AÇIĞI VAR VE BU SON 15 YILIN EN YÜKSEK SEVİYESİNE ÇIKTI” Uca, Van’da 4 bin öğretmen açığının olduğunu ve bunun son 15 yılın en fazla öğretmen açığının olduğunu belirterek, “Van’da şu an 4 bine yakın öğretmen ihtiyacı var. Son 10-15 yıldır ilk defa Van’da ilk defa bu kadar öğretmen açığının olduğu bir eğitim-öğretim sürecine başladık. Bu da ciddi bir problem. Van’da 3 merkez ilçede çok fazla boşluk yok. Şu an her ilçede ortalama olarak 200-250 civarında bir ihtiyaç var. Özellikle diğer ilçelerde bu rakam artıyor. Başkale, Özalp, Saray, Çaldıran, Bahçesaray, Çatak ilçelerinde öğretmen açığı daha fazla. Uzaklık arttıkça ihtiyaç da o kadar artıyor. İmkânlar ne kadar kısıtlıysa öğretmen ihtiyacı da o kadar artıyor. Örneğin, Özalp’te bin 50 öğretmen normu varken, şu anki öğretmen sayısı 550. Yani 500 öğretmen ihtiyaç var. Başkale’de de bu durum böyle. Ek teşvik imkânı kesinlikle getirilmeli” ifadelerini kullandı.   

VAN ÖĞRETMEN AÇIĞINDA ÜLKEDE İLK 5’TE! Van’ın öğretmen açığında ülkede ilk 5 ilden biri olduğunu aktaran Uca bunun nedenlerine değinerek, “Van, bu öğretmen açığıyla Türkiye’de ilk 5’te diyebiliriz. Daha önceki yıllarda da açık vardı, en fazla 3 bin öğretmen açığı vardı. Ama bu yıl 4 bine dayandı. İnsanlar toplumsal hayatın çok zengin olduğu, iletişimin çok güçlü olduğu, imkânların kısıtlı olmadığı yerlerde çalışmak istiyorlar. Dolayısıyla hayat şartlarının güzel olduğu yerlere bir akın var. İnsanlar gezmek, görmek, iletişi kurmak, akraba ziyareti yapmak, sosyal hayatı yaşamak, sosyal etkinliklere katılmak isterler. Bu insanların doğasında var. Bunlar kırsal kesimlerde, köylerde yaşamak çok zor. Öğretmen sabah erkenden dersine gider, akşam da evine dönüyor. Yapabileceği bir aktivite yok. Bu her meslekte böyle” diye konuştu.

“BU KONUYU GÖZARDI ETMEMEK LAZIM!” Uca, öğretmen değişiminin öğrencileri olumsuz etkilediğinin altını çizerek şunları söyledi: “Her yıl öğretmen değişimi öğrencilere büyük zarar veriyor. Bu da büyük bir etki yapıyor. Kadrolu öğretmen süre sonra okulundan ayrılıyor. Sonra ücretli öğretmen geliyor. Ücretli öğretmen de çalışıyor. 1 sonra başka bir ücretli öğretmen geliyor. Öğrenci her yıl öğretmen değiştirmek zorunda kalıyor. Bu da öğrencinin sınıf ortamındaki başarısını ciddi anlamda etkilerken, duygusal anlamda da öğrenci hırpalanıyor. Bu konuyu da göz ardı etmemek lazım.”

MİLLİ EĞİTİMİ BU KONUDA TEBRİK ETTİ Van’da bu dönemki eğitim-öğretim yılına düzenli ve tertipli başlandığını belirten Uca, “Bir konuda il ve ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nü tebrik ediyorum. Van’da son 10-15 yılda görmüş olduğum en düzenli, en tertipli bir eğitim-öğretim yılı geçirdik. Planlama çok hızlı başladı. Öğrencilerin yerleştirmeleri, kayıtlarda, okulların hazır bulundurulması, öğretmenlerin olmadığı yerlere hızlı bir şekilde ücretli öğretmen takviyesi, görevlendirilen personellerin yerleştirilmeleri çok süratli ve hızlı bir planlama yapıldı. Eğitim-öğretimin canlı bir şekilde açılması sağlanmış oldu. Milli Eğitim Müdürlüğü bunu yüzde 70-80 oranında başardı. Ben bu konuda başta mülki amirler olmak üzere İlçe Milli Eğitim Müdürleri ve Milli Eğitim Müdürümüzü tebrik ediyorum. Çok iyi bir iş başardılar” dedi.

UCA’DAN ÜCRETLİ ÖĞRETMENLİK MAAŞININ ARTMASI TALEBİ Uca, ücretli öğretmenlik maaşının artması gerektiğinin altını çizerek şunları söyledi: “Ücretli öğretmenler de ciddi anlamda az para alıyorlar. Asgari ücret oranında hatta bazıları asgari ücretin altında maaş alıyorlar. Geçen yıl durum daha kötüydü. Sayın Cumhurbaşkanımız ödemelerine yüzde 50’lik ek bir ek ödeme yaptı. Ama bu da yeterli değil. Hem usta öğreticiler, hem de ücretli öğretmenlerin bu anlamda ciddi mağduriyetleri var. Uzak ilçelerde görev yapan ücretli öğretmenler var. Yol, yemek vs. ücreti dahil edildiğinde kendilerine çok az bir miktar para kalıyor. Öğrencileri memnun etmek, öğretmenleri de memnun etmektir. Bu paradigmadır artık ve bunu devlet büyüklerimizin de görmesi lazım. Bu konuda sayın Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığımızın ücretli öğretmenlerle ilgili bir çalışma yürütmeli.”

VAN’DA ÖĞRETMEN AÇIĞI NASIL BİTECEK? Öğretmen atamasıyla öğretmen açığı sorununun büyük bir kısmının çözüleceğini dile getiren Uca, “Milli Eğitim Bakanlığı’ndan 20 bin öğretmen atamasını bekliyoruz. Bu 20 bin öğretmen atamasının bir an önce gerçekleşmesi gerekiyor. Eğer 20 bin öğretmen ataması gerçekleşirse Van’a tahmini olarak bin 500-2 bin civarında öğretmen ataması yapılacak. Bu da bahsettiğim sorunun büyük bir kısmını çözmüş olacak. Ama bu yine bir çözüm değil. Biz her zaman sendika olarak şunu söylüyoruz; ‘bu bölgelerde çalışan öğretmenlere mahrumiyet bölgesi oranına göre bir ek teşvik verilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

“İZMİR’DE ÇALIŞAN ÖĞRETMEN İLE VAN’DA ÇALIŞAN ÖĞRETMENİN MAAŞI AYNI” Uca, kalkınmada öncelikli yörelerin oranına göre ek teşvik getirilmesiyle bu sorunun ortadan kalkacağının altını çizerek şunları aktardı: “Geçmişte öğretmenler yıllarca köylerde kalırdı. Bunun tek nedeni de o zaman olağanüstü hal tazminatı ödeniyordu. Öğretmenler aldığı maaşın yüzde 70’i kadar olağanüstü hal tazminatı alıyordu. Bu da öğretmenin buralarda uzun süre kalmasını sağlıyordu. Ama şu an öğretmene cazip gelen hiçbir şey yok. İzmir’de görev yapan öğretmenin maaşıyla Van’ın Çatak ilçesi Bilgi Köyü’ndeki öğretmenin maaşı aynı. Bu büyük bir adaletsizlik. Siz bu şekilde öğretmeni burada tutamazsınız. Öğretmeni buralarda tutmanın yollarına bakmak lazım. Bu sorunu ortadan kaldırmanın yalnız bir yolu var. O da kalkınmada öncelikli yörelerin oranına göre ek teşvik getirilmesi. Bakanlık bunu getirmezse öğretmen ihtiyacı problemi daha da artacak.”

“ÖĞRETMEN ATAMALARININ EYLÜL AYINDAN ÖNCE TAMAMLANMASI LAZIM” Uca, öğretmen atamalarının eğitim-öğretim yılı başlamadan yapılması gerektiğini ifade ederek, “Bu 4 bin öğretmen açığı ücretli öğretmenlerle de karşılanacak. Birçok okulda öğretmen ihtiyacı karşılansa da bazı ilçelerde ihtiyacın altında başvurular var. Örneğin, Özalp’te 500 öğretmen ihtiyacı varsa başvuru yapan sayısı daha az. Dolayısıyla bu ilçelerdeki öğretmen açığının ücretli öğretmenlerle karşılanamayacağı, 4 yıllık fakülte mezunları dışında ön lisans ve lise mezunu olanların da öğretmen olarak çalışabileceği anlamına geliyor.

Öğretmen atamalarının eylül ayından önce tamamlanması lazım. Eğitim-öğretim dönemi başladığında öğretmen adaylarının göreve başlaması gerekiyor. Şu an 20 bin atama yapılacak. Mülakatlar henüz açıklanmadı. Bu da ayrı bir sıkıntı. Bir başka sıkıntı da bu öğretmenlerin okulların açılışına yetişmemesi” diye aktardı.