EYT'den sonra, milyonlarca esnafı ilgilendiren emeklilikte ikinci tarihi reform için harekete geçildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in müjdesini verdiği küçük esnafı daha az primle emekli edecek modele ilişkin reforma, son şekli verildikten sonra yasa teklifi haline getirilecek.
Sabah Gazetesi'nden Hazal Ateş'in haberine göre; milyonlarca esnafın heyecanla beklediği prim reformunda merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:
Emeklilik açısından Bağ-Kur ile SGK arasındaki farklar neler?
2008'de gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformuyla işçi ve memurların emekliliği için gerekli ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Ancak Bağ-Kur'lular için bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak tespit edildi. Bu nedenle Bağ-Kur'lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyor.
SSK'da 7200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olurken, Bağ-Kur da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor. Normal koşullarda SGK'lılar için emeklilik tarihi hesaplanırken ilk işe giriş, sigorta tescil tarihi esas alınırken, Bağ-Kur da ise fiilen prim ödenen güne göre emekli olunuyor.
Bugün itibariyle Bağ-Kur'dan SSK'ya geçsem emekli aylığım artar mı?
Emeklilik için 25 yıl, 9 bin gün şartını yerine getirmesine 3.5 yıl kalan Bağ-Kur'lu kalan 3.5 yılı (1261 günü) prim ödemelerini SSK'lı olarak tamamlarsa emeklilik statüsünü SGK'ya çevirmiş olur. Böylece daha az prim ödeme ve daha yüksek emekli aylığı alma avantajı elde edilir. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur'luların SSK'ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor.
SSK ve Bağ-Kur'da hizmet sürelerim eşit bu durumda hangi statüden emekli aylığı alabilirim?
1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekliliğe hak kazanıyor. Bu tarihten önce sigorta girişi olanlar son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüden bağlanıyor. Emekli aylığı alınacak zam ve ikramiyeler de ona göre hesaplanıyor.
SSK ile Bağ-Kur'da kısmi emeklilik koşulları aynı mı?
SGK'da 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanlarda 3600 günle emeklilik hakkı varken, Bağ-Kur'da en az 5400 gün prim ödemesi halinde emeklilik hakkı bulunuyor.
Prim eşitlemesi bütün Bağ-Kur'luları mı kapsayacak?
Çalışma Bakanı Vedat Bilgin'in ifadelerine göre küçük esnafı daha az primle emekli edecek bir model üzerinde çalışılıyor. Reform paketiyle esnafın, emeklilik için gerekli prim gün sayısının SGK'lılarla eşitlenmesi öngörülüyor. Bu sayede Bağ-Kur'lular 9 bin prim günü yerine 7 bin 200 günde emekli olabilecek. Yapılacak düzenlemeyle iki sigorta kolu arasındaki bin 1800 günlük süre farkı kaldırılarak emeklilik için gerekli prim süresi eşitlenmiş olacak.
Emeklilik şartları ve hak kazanma koşulları standart hale mi gelecek?
Evet. Yapılacak düzenlemeyle hem farklı mesleklerde çalışanlar arasında bir eşitleme sağlanmış olacak hem de SSK, Bağ-Kur arasındaki prim gün farkı son bulacak. Prim eşitleme işlemleri giriş tarihine göre değişecek.
