Milyonlarca emekli Ocak ayında yapılacak zam oranlarına kilitlenmiş durumda. 5 aylık enflasyon verisi sonrası zam oranları netleşmeye başlarken refah payı merak edilmeye başlandı. Nihai emekli zammı Ocak ayı başında TÜİK'in Aralık ayı enflasyon rakamını duyurması sonrası netleşecek. Emekli kök maaş zammı ile en düşük emekli maaşı için düzenleme gelirken masadaki maaş zammı formülleri de belli oldu. İşte emekli maaş zammı için masadaki formüller…
MAAŞ ZAMMI İÇİN ENFLASYON BELİRLEYİCİ KRİTER
Aralık ayı ile birlikte çalışanlar, asgari ücretliler, emekliler ve memurlar yapılacak zam oranlarını beklemeye başladı. Emeklilerin ve memurların zam oranlarını enflasyon verileri belirlerken, asgari ücret artışlarında da enflasyon önemli bir referans oluyor.
EMEKLİ ZAMMI VE ASGARİ ÜCRET İÇİN REFAH PAYI MASADA
Son dönemde hükümet enflasyon verilerinin üzerinde bir de refah payı uyguluyor. Ayrıca emekliler için belirlenen taban maaş ile düşük aylıklara sosyal bir destek yapılarak yükseltiliyor. Bu yıl da enflasyon oranlarının üzerinde hem emeklilere hem de asgari ücrete bir refah payının eklenmesi gündemde.
Bu oranın ne kadar olacağı ise değişik formüllerle hazırlanıyor. TÜİK kasım ayı enflasyonunu açıkladı. Buna göre de 5 aylık enflasyon yüzde 33,66 oldu. Bunun üzerine Aralık enflasyonu da eklenecek. Böylece 6 aylık oran ortaya çıkacak. Orta Vadeli Program'daki öngörüye göre 6 aylık oranın yüzde 38-40 bandında çıkması bekleniyor. Şimdi hangi kesim için ne tür hazırlıklar var tek tek bakalım.
SSK VE BAĞKUR EMEKLİLERİ
SSK ve Bağ-Kur emeklileri her yıl Ocak ve Temmuz aylarında 6 aylık enflasyona göre artış alıyor. Bu oran SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşına yansıtılıyor. Son yıllarda Hükümet 6 aylık enflasyonun üzerine mutlaka refah payı da ekledi. Böylece emeklilerin artışı enflasyonun hep üzerinde oldu.
Bu yılın Ocak ayında yüzde 15 çıkan 6 aylık enflasyon yüzde 30'a tamamlanırken, Temmuz ayında yüzde 17'lik 6 aylık enflasyon yüzde 25'e tamamlandı. Böylece bu oranlarda zamlar yapıldı. 2024 yılının ilk 6 ayı için ise üçlü bir zam formülü masada bulunuyor.
Öncelikle yüzde 38-40 bandında çıkan 6 aylık enflasyonun yüzde 50'ye tamamlanması ve zam oranının bu şekilde uygulanması bekleniyor. Bunun dışında son dönemde uygulanan taban maaşların da artırılması gündemde. Son olarak 7.500 TL yapılan taban maaşın da 10 bin-11 bin bandına çıkartılması planlanıyor. Böylece bu rakamın altındaki tüm maaşlar Hazinenin yapacağı seyyanen destek ile taban maaşa tamamlanacak. Üçüncü bir formül olarak da taban maaşa tamamlanan kök aylıklarda seyyanen bir iyileştirme yapılması.
Bu formül de masada bulunuyor. Buna göre artış en düşük aylıklardan başlayarak kademeli olarak yapılacak. Bütün bu ek artışlar Ocak ayında 6 aylık enflasyonun belli olmasından sonra yasal düzenleme ile gerçekleştirilecek. Böylece emekliler Ocak ayındaki maaşlarını yeni oranlar üzerinden artırılmış olarak alacak.
EMEKLİ SANDIĞI EMEKLİLERİ VE MEMURLAR
Emekli Sandığı emeklileri ve memurlar da diğer emeklilerde olduğu gibi Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki artış alıyor. Bu artışlar Toplu Sözleşme zamları olarak yapılıyor. Memurlar ve memur emeklileri ayrıca 6 aylık enflasyona göre fark da alıyor. 5 aylık enflasyonun yüzde 33.66 çıkmasından sonra memurlar ve memur emeklilerinin yeni zam oranı yüzde 15'lik toplu sözleşme artışıyla yüzde 45'e ulaştı. Aralık enflasyonu ile birlikte bu rakamın yüzde 49-50 bandına çıkacağı hesaplanıyor. Emekli memurlar ve memurlar için uygulanacak artış böylece yüzde 50'yi bulacak.
Son zam döneminde memurlara 8.077 TL'lik seyyanen bir artış yapılmış ve en düşük maaş 22 bin liraya çıkartılmıştı. Yüzde 50 oranında yapılacak bir artış ile bu rakam 33 bin lirayı bulacak. Temmuz'da refah payı ile birlikte diğer emekliler gibi yüzde 25 zam alan memur emeklilerinin zam oranı da yüzde 50'yi bulacak.
EMEKLİ ZAMLARI NASIL HESAPLANIYOR?
SSK, Bağ-Kur emekli zammı her yıl 2 kez belirleniyor. Ocak ve Temmuz dönemlerinde 6 aylık enflasyon oranı kadar zam oranı ile emekli maaşları artıyor. Son dönemde Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla bu rakamlara bir de refah payı ilave ediliyor. Memurlar da tıpkı emekliler gibi Ocak ve Temmuz döneminde zam alıyor. Burada bir önceki toplu sözleşme zammının üzerindeki 6 aylık enflasyon, 'Memur enflasyon farkı'nı ifade ediyor. Memur ve memur emeklilerinin maaşına önce toplu sözleşme artışı uygulanıyor ve çıkan rakam enflasyon farkı kadar artırılıyor.
ZAMLI MAAŞLAR NE ZAMAN ÖDENECEK?
Emekliler maaşlarını peşin olarak aldıkları iuçin Ocak ayında ödenecek rakamlar yeni zamların uygulanması sonrası belirlenen aylıklar olacak. Böylece Ocak ayında SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emeklileri zamlı maaş alacak. Memurlar da hem fark hem de zamlı maaşlarını 15 Ocak'ta almış olacaklar. Memur emeklileri aylıklarını her ayın 1'i ile 5'i arasında aldıkları için zam farkları daha sonra ay içinde bir takvim belirlenerek ödenecek.