Hoş görmediğiniz hataları yapmış olan en az üç kişinin listesini yapın. Onların hatalarından nasıl ders alabilirsiniz? Bunda şaşırtıcı olan bazen en büyük olumsuz örneklerin bazı alanlarda olumlu örnekler olabilmesidir. Tabii, göreviniz taklit etmeniz gerekenle, kaçınmanız gerekeni iyi ayırt edebilmektir. (Leonardo da Vinci Gibi Düşünmek)
Birçok kez belirttiğim gibi benim edep öğretmenlerim iki gruptur; biri edep timsali olan kişiler, diğeri edep yoksunu kişilerdir. Şöyle güzel bir söz vardır: “Edebi kimlerden öğrendin? Cevap; edepsizlerden veya edep timsali kişilerden.”
Toplumda ağırlığı ve saygınlığı olan veya belli bir makamı işgal eden kişilerin mütevazi davranışları halk nezdinde büyük bir itibar görür ve örneklik teşkil eder. Sözünü ettiğimiz davranışlarıyla etkilendiğim ve örnek aldığım bir kişiden bahsetmek istiyorum.
1997' de Sivas'ın Altınyayla ilçesine müdür olarak atandım. Göreve başladıktan sonra defterdar beyi ziyaret etmek için randevu aldım. Memurluktan müdürlüğe geçiş yapıyordum. Tabi içimde bir heyecan vardı. Randevu gün ve saatinde Sivas Defterdarlığına gittim. Özel kaleme giderek kendimi tanıttım. Görevli, makama girerek geldiğimi bildirdikten sonra beni makama davet etti. Çekinerek odaya girdiğimde Mustafa Ceylan üstadımız masasından ayağa kalkarak beni karşılamak için kapıya doğru yürüdü. Çok şaşırmıştım. Koskoca defterdar masadan kalkıp beni karşılamaya geliyordu. O davranışın etkisinde kaldım. Aradan uzun yıllar geçmesine rağmen defterdar betin o davranışı hala gözlerimin önünde. Etkilendiğim bu davranışı unutmamakla beraber o günden beri o hareketi herkese karşı tatbik ettim ve etmeye devam ediyorum. Böylelikle makam sahibinden beklenmeyen küçücük bir hareket beni etkilemiş ve onun gibi davranmamı sağlamıştır. Kimbilir kaç kişi örnek aldığım gibi beni örnek almıştır?
Leonardo da Vinci Gibi Düşünmek adlı kitapta “Sizin kaçınmanızı gerektiren hatalar yapmış olan en az üç kişinin listesini yapın” ifadesini gördüğümde yukarıda söz ettiğim davranışları gösteren kişileri hatırladım. Kitap, benim düşüncem ile benzer şeyleri anlatıyor ama daha sistemleştirilmiş halini sunuyordu. Bu sebeple kitaptaki tavsiyenin çok daha etkili olacağını düşünüyorum. Çünkü daha önce, edep ve ahlak dışı davranış sergileyen bu gibi kişilerin davranışlarını zihnime bir ibret levhası olarak kaydedip bunlardan sakınmaya çalıştığım halde, bu tür davranışların arka planındaki hal, hareket ve düşünceleri analiz etmeyi hiç düşünmemiştim.
Bugünden itibaren kitapta tavsiye edilen listeyi yapıp üzerinde çalışacağım. Ama tavsiyeyi bir parça genişleterek; yani hem olumsuz hem de olumlu kişilere yer vererek. Çünkü ibret almak kadar örnek almak da önemlidir. Ayrıca bu gibi çalışmaların not alarak yapılmasının da daha etkili olacağını belirtmek istiyorum. Bu çalışma sonunda kendime yararlı dersler çıkaracağımdan eminim.
Siz de bu çalışmayı yapmaya var mısınız?