ŞEHRİVAN ÖZEL/ ORHAN SAĞLAM-YUNUS YILMAZ
Türkiye 14 Mayıs’ta tarihi bir seçim için sandık başına gidecek. Bir taraftan 4 adaylı Cumhurbaşkanlığı oylaması yapılacak, diğer taraftan ise Millet İttifakı ile Cumhur İttifakı’nın dahil olduğu partiler mecliste çoğunluğu elde etmek için kolları sıvadı. Özellikle AK Parti ve CHP yeni dönemde kıran kırana bir mücadele içindeyken ittifak çatısı altındaki Gelecek Partisi, Saadet Partisi, DEVA Partisi, İyi Parti, Demokrat Parti, Hüda-Par, Yeniden Refah, BBP ve MHP gibi partiler de ittifak çatısı altında mecliste yer alma mücadelesi içine girdi. Milletvekili adaylarının da açıklanması ile heyecan iyice artarken gözler Van’ın da aralarında olduğu kritik illere çevrildi. Van gibi iki partinin egemen olduğu birçok ilde CHP, millet ittifakı ile ilk kez vekil çıkarma mücadelesine girerken, 21 yıl sonra kentte CHP çatısı altında bir milletvekili seçilme ihtimali iyice güçlenmeye başladı.
VAN’DAKİ DENGELER DEĞİŞİYOR MU?
1980 öncesi ve sonrasında farklı partilerin kalesi olan ve 12 Eylül öncesinde CHP’nin en güçlü olduğu kentlerden birisi de Van kenti idi. 12 Eylül darbesi sonrasında ise Turgut Özal liderliğindeki Anavatan Partisi güçlendiği ve farklı partilerin de aşiretler ve aile desteği ile milletvekilleri çıkardığı Van’ da 1987-1991’i kapsayan 18. dönemde, Anavatan Partisi tulum çıkarmıştı. Özal sonrasında ise milli görüş sürece dahil olmuş ve Van’da Refah Partisi’nin vekil çıkardığı iller ve belediye kazandığı kentler arasına girmişti. Öte yandan tüm bu çeşitlilik ve çok partililik 2002 seçimlerinde AK Parti’nin gelişi ile birlikte son buldu. HADEP’in baraj altında kaldığı seçimde 7 vekilden 6’sını Ak Parti, birini de CHP almıştı.
BEDİRHANOĞLU AİLESİ İLE CHP YENİDEN VAN’DA TEMSİLİYET ELDE EDECEK Mİ?
Cumhuriyetin kuruluşunun ardından 8 dönem ülke geneli ile birlikte kentte de tek parti olan CHP, süreç içerisinde Van’da da inişli çıkışlı bir grafik çizdi. Çok partili dönemde de temsiliyet sayısını azaltmasına rağmen 16’ın döneme kadar Van’dan vekil çıkaran CHP, 1977’deki son temsiliyetini Van’da tek vekil olan İhsan Bedirhanoğlu ile aldı. 25 yıl sonra 2002’de 1 vekil kazanan CHP, uzun süre ara verdiği milletvekilliğini bu seçimdeki 1. Sıra adayı olan Av. Seracettin Bedirhanoğlu ile yeniden kazanmak istiyor. Seracettin Bedirhanoğlu’nun amcası olan İhsan Bedirhanoğlu ile birlikte Van’daki en güçlü dönemi son bulan 2002’deki kazancına rağmen etkili olamayan CHP, aradan geçen 21 yıldan sonra yine Bedirhanoğlu ailesine mensup bir siyasetçi ile Van’a geri dönmeye hazırlanıyor. CHP’de il başkanlık görevini aldıktan sonra partiye ciddi bir ivme kazandıran, ardından da istifa ederek milletvekili adayı olan Bedirhanoğlu, toplumun büyük kesimi tarafından meclise gidecek isim olarak görülüyor.
GÜÇLÜ TEMSİLİYET 1977’DE SON BULDU; 2002’DEKİ TEK VEKİLDEN SONRA HİÇ VEKİLİ OLMADI
Çok partili meclis döneminde neredeyse her seçimde Van’da vekil temsiliyeti olan CHP’nin Van’daki güçlü varlığı İhsan Bedirhanoğlu ile son buldu. 25 yıllık milletvekilliği temsiliyeti 2000’lerde yeniden sağlandı ama bu temsiliyet sadece bir dönem sürdü. O dönem Van’dan seçilem Mehmet Kartal, ilgisizlik dolayısıyla CHP’den ayrılıp AK Parti’ye destek veren beyanatlarda bulundu. Bedirhanoğlu ailesinin güçlü olduğu dönemleri arayan CHP’nin bu etkisizliğine rağmen aile siyaset arenasında ve Van’da saygınlığını ve yerini korumayı sürdürdü. Bedirhanoğlu’ndan sonra oğlu Şerif Bedirhanoğlu da iki dönem Anavatan Partisi’nden Van vekili olarak seçildi. Aile hem kentin kuzey ilçelerinde hem yerel yönetiminde hem de siyasette her zaman varlığını sürdüren, saygın ve seçmeni etkileyebilen bir aile olarak var oldu. Nitekim Seracettin Bedirhanoğlu da CHP’ye 1977’den sonra aynı aileye mensup olan bir isim olarak partisine en büyük heyecan ve hareketliliği kazandıran isim oldu.
46 YILDIR CHP SADECE 1 KEZ VEKİL ÇIKADI, 16 YILDIR VAN’I TEMSİLEN MECLİSTE SADECE İKİ PARTİ VAR
Millet İttifakı’nın ana partisi CHP, Van’da tüm ittifak partilerini temsilen tek milletvekili listesi açıklarken o listede Bedirhanoğlu ile birlikte önemli isimler de dahil edildi. Daha adaylar açıklanmadan önce bile 1 milletvekilliğini ‘garanti’ gören ve genel başkan yardımcılarının iddialı söylemler ile “Vekil çıkaracağız” dediği Van için ittifak mülki idare kökenli Ercan Çiçek, genç ve kariyerli bir isim olan Aziz Örek gibi isimleri de listeye dahil etti. Van’da bir ‘üçüncü yol’ açma niyetiyle yola çıkan CHP’nin listesi diğer partilere nazaran daha büyük kabul gördü. Listenin açıklanması sonrası CHP’nin yeniden Van’dan vekil kazanması ihtimali daha da güçlenirken yapılan anketlerde de CHP’nin en az 1 vekil çıkaracağı ile ilgili sonuçlar da paylaşılmaya başlandı. Bu ihtimal aynı zamanda Van’daki iki partili temsiliyetin de sona ermesi ihtimalini konuşturmaya başladı.
AK PARTİ İLE HDP GELENEĞİ BOZULACAK MI?
CHP, 14 Mayıs’ta vekil çıkarabilirse Van ilinde uzun yıllar sonra milletvekili kazanan ilk parti olacak. 2002 seçimlerinde AK Parti’nin 6 vekili aldığı ve ardından da HDP’nin sürece dahil olup üstünlüğü ele geçirmesine kadar varan süreçte Van’da hiçbir parti vekil çıkaramamıştı. CHP’nin Bedirhanoğlu ile birlikte vekillik kazanması uzun süredir kentte ‘çok renkilik’ gibi söylemlerle dillendirilmeye başlandı. Sadece CHP kanadından değil, kentin siyaseti ile ilgili değerlendirmeler yapan ve görüş bildiren birçok isim de bu çok renkliliğin şart olduğunu ve Van’da üçüncü bir partinin mecliste olması gerektiğini dillendirmeye başladı.
CHP DE VEKİL ÇIKARMAYA ÇOK İNANIYOR!
Yaklaşık 1 yıldır Van ve Diyarbakır gibi illerde vekil çıkarma konusunda iddialı açıklamalar yapan CHP kanadı, son 1 yılda Van’a defalarca çıkarma yaptı. Başta CHP lideri Kemal Kılıçdardoğlu olmak üzere İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş gibi isimler kente geldi. Bunun yanında tüm belediye başkanlarını Van’da toplayan, genel başkan yardımcılarını sık sık kente gönderen CHP, Genel Başkan Yardımcısı ve Doğu Masası başkanı Oğuz Kaan Salıcı nezdinde bu hedefi sık sık tekrarladı. Seçim sürecinin başlaması öncesinde Salıcı sadece Van değil Diyarbakır gibi illerde yeniden vekiller kazanacaklarını açıkladı. Salıcı, “CHP'nin Diyarbakır, Van'da milletvekili çıkaracak noktaya geldiğini göreceksiniz.” Diyerek de seçim sürecinin aylar öncesinden iddialı söylemlerini birkaç kez tekrarladı.
BEDİRHANOĞLU DA İNANIYOR!
Kent genelinde yoğun çalışmalar sürdüren ve Millet İttifakı partileri ile birlikte tempolu bir süreç geçiren CHP milletvekili adayı Bedirhanoğlu da kentten mutlaka vekil çıkaracağını sık sık dile getiriyor. Gittiği her yerde birden fazla vekil çıkaracağına vurgu yapan Bedirhanoğlu, “Van'da yaşanan değişime öyle görünüyor ki ciddi bir destek verecek. Van’dan vekil ya da vekiller çıkaracağız. Bundan kimsenin şüphesi olmasın. Van, uzun yıllardır iki kutuplu siyasetin markajına alınmış ve maalesef kendi sınıfındaki şehirlere kıyasla çok geride kalmış. Bunu değiştireceğiz.” sözlerine yer veriyor.
5-2-1 İHTİMALİ HER YERDE KONUŞULUYOR!
Kent özelinde yapılan birçok ankette de CHP’nin vekil çıkarma olasılığı artarken seçmen söylemleri de Van’da vekillik sayısında dengelerin değişeceğini gösteriyor. Bu anlamdaki analizler ve çalışmalar sürerken son olarak BBC Türkiye’nin yaptığı saha çalışmasında da seçmen benzer tahminleri dile getirerek anketleri doğrular nitelikte söylemlerde bulundu. Sokağın nabzını tutan BBC’ye konuşan vatandaşlar; “Yeşil Sol Parti beş, AKP iki ve CHP bir.” şeklinde tahminler sıraladı. Öte yandan aynı analizde HDP’li seçmenin de yoğun bir şekilde Cumhurbaşkanlığı’nda Kemal Kılıçdaroğlu’ndan yana oy kullanacağı söylemlerine yer verildi. HDP eş genel başkanlarının resmi olarak da “Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğiz” söylemlerini dile getirmesinin ardından Vanlı seçmen de bu yöndeki tavrını net bir şeklide ortaya koymaya başladı.
