ŞEHRİVAN ÖZEL: FATMA NUR POLATCAN-ZENÜN YEŞİL
Son yıllarda Kapıköy’den geçiş yapan ve Van ekonomisine katkı sağlayan İranlı turistler ile öne çıksa da bir turizm kenti olarak gösterilen Van’da beklenen hareketlilik bir türlü istenilen düzeye gelmiyor. İranlı turistlerin özellikle alışveriş ve eğlence için ilgi gösterdiği Van’da son yıllarda kültür turizmi konusunda da hareketlilik yaşanmasına rağmen Van iç pazarda çevredeki diğer illerin çok gerisinde kalıyor. Özellikle Güneydoğu illerinin yerli turist anlamında piyasayı domine ettiği süreç devam ederken geçtiğimiz Ramazan Bayramı’nda Mardin, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Gaziantep’de son dönemlerin turist rekoru kırıldı. Yıllardır dile getirilmesine rağmen yerli turistte istediği noktaya gelemeyen Van’da bayram sürecinde adeta sıfır hareketlilik yaşanırken Şehrivan’a görüş bildiren turizmciler ve uzmanlar kentin bu anlamdaki eksiği ile ilgili önemli yorumlar yapıp şehrivan turizmine dair görüş paylaştı.
90’LARIN TURİZM KENTİ VAN ŞİMDİ SADECE İRAN’A BAĞLI
Coğrafi konumu, tarihsel geçmişi ve zengin kültürel birikimiyle önemli bir destinasyon olan Van zaman içerisinde turizmdeki hedeflerinden uzaklaştı. 1990 yılında Türkiye’yi ziyaret eden her bin turistten 17’sinin ziyaret ettiği bir turizm bölgesi olan Van yıllar içerisinde turizmdeki iç ve dış pazardaki gücünü kaybetti. Önemli bir turizm potansiyeline sahip olmasına rağmen sadece İranlı turistlerin hedef kitlesi olduğu ve İran pazarı ilk sırada olan Van, bir dönemler rekor kırdığı Avrupalı turisti kaybederken yanı başına kadar gelip rekorlar kıran yerli turistleri de kalıcı olarak bir türlü kazanamadı.
BÖLGEDE TURİST KAYNARKEN VAN İZLEMEK İLE YETİNDİ!
Van’ın yerli turizmdeki durgunluğu ve eylemsizliği sürerken konuyla ilgili Şehrivan’a görüş veren isimler kentin bu anlamda atması gereken adımlarla ilgili önemli değerlendirmeler yaptı.Van’ın turizmi ile ilgili Şehrivan’a konuşan kentteki önemli turizmcilerin başında gelen ve yerli pazarı en iyi bilen isimlerden birisi olan VAHATUDER Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tunçdemir, kentin iç pazarda eksik kaldığını doğruladı. Tunçdemir; “2024 turizm sezonu açıldı ama beklediğimiz turist yoğunluğunu yaşayamadık. Van’a gelen turist sayısı az. Ramazan Bayramı’nda her taraf turist kaynarken, Van iç pazarda eksik kaldı. İç pazar Van için çok önemli. Van’ın turizmde iyi yerlere gelmesi lazım ama maalesef kent bu konuda hala eksik. Kent İranlılar üzerine kurulu. İranlılar geldiğinde otellerimiz doluyor. İranlılar gelmediği zaman kültür turları olmuyor. Bu da bizim büyük bir eksiğimizdir. 2010 yılından sonra iç turizm başladı. Van sürekli yurt dışından turist alıyordu. Hedefimiz eski pazarı bulmak olmalı. Eski pazarımıza kavuşmamız lazım” dedi.
TUNÇDEMİR: VAN’IN TURİZMİ SADECE İRANLILAR ÜZERİNE KURULU
Van’ın yeteri kadar turist çekmediğini belirten Tunçdemir şunları söyledi: “En az 24 saat bir kentte kalan kişiler turist sayılır. Van’ı geçiş güzergahı olarak kullanan çok sayıda İranlı turist var. Yani biz İranlı turisti de Van’da tutamıyoruz. Van’a gelmek isteyen çok insan var ama getiremiyoruz. Güneydoğu Anadolu Bölgesi gibi turist çekemiyoruz. Yerli turistte de sınıfta kaldık. Diyarbakır, Mardin, Urfa bizden daha çok turist çekiyor. Van’a İranlılar gelmese durum ne olur düşünemiyorum. İranlı turistler de gelmese otellerimiz boş kalır.”
“VAN İÇ PAZARA SAHİP ÇIKMALI”
Tunçdemir, Van’ın iç pazara sahip çıkması gerektiğinin altını çizerek, “Avrupa pazarı çok önemli. Nasıl ki Antalya’ya, Kapadokya’ya milyonlarca insan gidiyorsa Van’a da gelmeli. Van tarihi geçmişiyle çok önemli bir şehir. Milyonlarca insan sadece Van’ın tarihi yerlerini görmek için gelmeli. Van iç pazarına sahip çıkmalı. Van’da bu yıl Kültür Yolu Festivali yapılacak. Bu festival Van’ın turizmi için bir başlangıçtır. Van bu fırsatı elinin tersiyle itmemelidir. İyi tanıtım yapılırsa yerli ve yabancı turistleri Van’a çekeriz diye düşünüyorum” diye aktardı.
BEYAZ: VAN’DA NE YERLİ NE YABANCI TURİZMDE İSTEDİĞİMİZ YERDE DEĞİLİZ!
Van’da olması gereken turizm hareketliliğinin yaşanmadığını dile getiren turizmci Murat Beyaz, “2024 yıl ocak ayından bugüne yerli ya da yabancı turist sayısında istediğimiz rakamlara ulaşamadık. Kış sezonunda hava şartlarının kötü olması kış turizmini etkiliyor. Bu sene ciddi bir hareketlenme henüz yaşanmadı. Yaz turizm sezonu halen başlamadı. İnsanlar yeni yeni tatil planları yapmaya başlayacak. Maliyetlerin yüksek olması gezen kitle sayısını da etkiliyor. Bundan dolayı insanların tatil alışkanlığı da değişiyor. Tur maliyetlerinin artması, akaryakıt fiyatının artması, otel fiyatlarının yüksek olması, ülkede yaşanan ekonomik zorluk yerli turistin azalmasına neden oldu. Ülkemiz bir seçimi atlattı. Henüz bölgemiz ve kentimiz için turizm hareketliliği başladı diyemiyoruz. Ramazan Bayramından itibaren Güneydoğu Anadolu Bölgesi yoğun bir şekilde turları almaya başladı. Belki de şu an en yoğun olan yer orasıdır” diye konuştu.
“MAALESEF VAN BAŞARAMIYOR…”
Beyaz, Van’ın yıllar içerisinde hedeflediği turizm yoğunluğunu yaşayamadığını aktararak şunları söyledi: “Geçmiş yıllarda yabancı turistin fazlasıyla ziyaret ettiği Van için maalesef ki eski turizm yoğunluğunu göremiyoruz. Van geçmişte en çok turist alan yerlerden biriydi. Van, iletişimin çok iyi olmadığı, reklam ve tanıtımın çok iyi olmadığı dönemde bile turistlerin, özellikle Avrupalı ve Amerikalı turistlerin uğrak yerlerinden biriydi. Dünya çok daha değişti. Günümüzde ulaşımın daha rahat olması iletişim araçlarının daha yaygın kullanılması, teknoloji çağı dediğimiz bu çağda maalesef eski Vanlıların başardığı olayı şu an başaramıyoruz. Başaramadık. Dünya açılmadık, dünyaya entegre olamadık. Dünyadaki turist hareketliliğinden yararlanmadık. Bundan sonra eskiye takılmadan değişen ve dönüşen dünyanın gereklerini yerine getirerek, tanıtımımızı yapacağız ki dünyada yaşanan turist hareketliliğini yaşayalım. Bunun için de kentimizi dünyanın her bölgesine tanıtma yolunda bir yol haritası çizmek gerekiyor.”
“YEREL YÖNETİMLERE DE ÖNEMLİ GÖREVLER DÜŞÜYOR”
Beyaz, Van’daki yerel yönetimin başka ülkelere gidip, bu ülkeleri kardeş belediye seçerek oradan turist çekebilecekleri önerisinde bulunarak, “Tanıtma yolunda artık eskisi gibi zaman büyük bir bölümünü harcamanın anlamı kalmıyor. Küresel dünyada her şey küçücük cihazlara yerleştirildi. Mobil uygulamalarla reklamın büyük bir bölümü yapılıyor. Avrupalı ülkelerde Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri için güvenli değil algısını bir türlü yıkamadık. Bunun için naçizane bir öneride bulunmak istiyorum; yeni seçilen yerel yöneticilerin seferberlik başlatarak dünyanın tamamına giderek, yerel yönetimlere dokunarak, kardeş belediyeler seçerek oradan gelecek olan maddi kaynak ve turistlerle yapılacak tanıtımlarla turist çekerek bir sıçrama tahtası olarak kullanabilir. Bu konuda yeni seçilen belediye başkanlarına büyük görevler düşmekte” dedi.
BAYRAMDA REKOR ÜSTÜNE REKOR KIRILMIŞTI
Van’da yerli turizmde hiçbir dönem büyük bir yoğunluk yaşanmazken son yılların en popüler yerli turizm destinasyonu olan bölge illerinde ise geçtiğimiz haftalarda büyük rekorlar kırılmıştı. Yerli turistler, Ramazan Bayramı'ndaki 9 günlük tatilde en çok Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep gibi illeri tercih etti. Birçok ilde otellerdeki doluluk oranı yüzde yüze ulaştı. Yerli turistler, başta Göbeklitepe, Zerzevan Kalesi, Dara Antik Kenti ve Zeugma Mozaik Müzesi olmak üzere birçok tarihi mekânı ziyaret ederken aynı zamanda gastronomi turizmi kapsamında da bölgede büyük kazançlar elde edilmesini sağladı. Sadece bayram dönemlerinde değil yıl boyunca ilgi odağı olan illerde önümüzdeki Kurban Bayramı gibi zamanlarda da büyük yoğunluk yaşanması beklenirken Van’da ise tüm beklentiler yine İranlı turistlerin gelişi üzerinden kurgulanıyor. İşin uzmanları ve turizmciler ise her fırsatta tek bir pazara bağlı kalmanın Van gibi turizm kenti olduğunu ifade eden bir kent için doğru olmadığını söylüyor.