(ESKİ SAİD’İN TALEBELERİ)
“Eski Said’in talebeleri Üstadlarıyla şiddet-i alakaları fedailik derecesine geldiğinden Van, Bitlis tarafında Ermeni Taşnak komitesi çok faaliyette bulunmasıyla, eski Said onlara karşı durmuyordu, bir derece susturuyordu. Kendi talebelerine mavzer tüfekleri bulup, medresesi bir vakit asker kışlası gibi silahlar,kitaplarla beraber duruyordu.” BEDİÜZZAMAN”
Ağaların, paşaların ve halkın sevgi ve saygısına muhatap olan Bediüzzaman Van’lıların gönlünde taht kurmuştur.
Van’da bir çok mekânda misafireten kalan Bediüzzaman’ın bir çok talebesi olmuş, etrafı yediden yetmişe insanlarla sarılmıştı. Van’daki eski talebelerinin bir kısmı şöyledir:
Ali Aras (Ali Çavuş):
Van’ın Çoravanis Köyü’ndendir. 1965 yılında vefat edince kendi köylerinin mezarlığına defnedilmiştir. Bediüzzaman Hazretleri’ne Rus esaretinden önce ve sonraki yıllarda talebelik yapmıştır.
Hamid Ekinci (Molla Hamid):
Aslen Siirtlidir. Çocukluk yıllarında Van’a gelerek yerleşmiş ve Van’da yaşamaya başlamıştır. Bediüzzaman Hazretleri’ne esaret sonrası uzun yıllar talebelik yapmıştır.
Molla Münevver:
1873 yılında Hizan’ın Çırçak Köyü’nde doğmuştur. Birinci Cihan Harbi’nden önce Bediüzzaman Hazretleri’nden Horhor’da ders almış ve ondan çeşitli ilimleri okumuş, öğrenmiştir. 1971 yılında vefat etmiştir. Üstad’la birlikte harbe iştirak eden talebelerindendir. Asıl ismi Mehmed Münevver Çetin’dir.
Molla Ahmed-i Cano:
Bediüzzaman’ın eski talebelerindendir. Bediüzzaman Hazretleri’yle Van’da birlikte bulunmuşlardır. Kabri Van’ın Zeve Şehitliği’ndedir.
Molla Yasin Saatçioğlu:
1876 yılında Van’da doğmuştur. Bediüzzaman Hazretleri’nin eski talebelerinden ve harb arkadaşlarındandır. Bediüzzaman Hazretleri ile on beş yıl beraberliği vardır. 1965 yılında Van’da vefat etmiştir.
Molla Resul:
1872 yılında Siirt’te doğmuştur. Bediüzzaman Van’da Erek Dağı’nda kaldığı yıllarda kendisine talebelik etmiştir. 1952’de vefat etmiştir.
Nuh Polatoğlu (Hacı Nuhi):
1892 yılında Van’da doğmuştur. Bediüzzaman Hazretleri’ni ilk defa Van’da Vali Tahir Paşa’nın konağında kaldığı zaman tanımıştır. Bediüzzaman Hazretleri Barla Lâhikası’ndaki bir mektubunda kendisinden bahseder. 1978’de Van’da vefat etmiştir.
Nezir Dönmez:
1882 yılında Van’da doğmuştur. Van’ın Gürpınar ilçesinin Put Köyü’ndendir. Bediüzzaman Hazretleri Başet Dağı’nda kaldığı yıllarda kendisine hizmet etmiştir. Rahmetli Nezir Dönmez’in hatıralarını da sesli olarak kayda almıştım. Nezir Dönmez, 2003 yılında 118 yaşında iken, yaşamakta olduğu kendi köyünde vefat etmiş ve orada defnedilmiştir.
Mehmed Şefik Arvasi:
1884 yılında Arvas Köyü’nde doğmuştur. Bediüzzaman Hazretleri’nin dostu ve eski talebelerindendir. 1970 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Mezarı Edirnekapı Şehitliği’ndedir.
Abdülbaki Arvasi:
1899 yılında Arvas Köyü’nde doğmuştur. Bediüzzaman Hazretleri’nin Van Kalesi’ndeki Horhor Medresesi talebelerindendir. Van’ın eski müftülerinden olan âlim Şeyh Masum Arvasî Efendi’nin oğludur. 1979’da vefat etmiştir.
Abdullah Sağcı:
1872 yılında doğmuştur. Bitlis’e bağlı Tatvan’ın Reşadiye nahiyesinin Bölüh Köyü’ndendir. 1978 yılında bizzat yanına giderek kendisiyle uzun uzun sohbet etmiş ve Bediüzzaman’la ilgili hatıralarını kayıt altına alarak tesbit etmiştik. Bediüzzaman’la birlikte Rus harbinde savaşmıştır. 105 yaşında vefat etmiştir. Mezarı kendi köyündedir.
Tevfik Demiroğlu:
Van’lıdır. Birinci Meclis Van Milletvekillerinden olan Tevfik Demiroğlu, Bediüzzaman’ın eski talebelerindendir.
Molla Habib:
Bediüzzaman’ın eski talebelerindendir. Bediüzzaman’la birlikte Ruslar’a karşı Pasinler, Van ve Bitlis Cepheleri’nde çarpışmıştır. İşârâtü’l-İ’câz tefsirinin harpte kâtipliğini yapmıştır. Ruslarla çarpışırken 1916 yılında Gevaş Cephesi’nde şehit olmuştur.
Müküslü Hamza:
Bediüzzaman Hazretleri’nin Van’daki Horhor Medresesi talebelerindendir. Bediüzzaman’ın eski tarihçe-i hayatını yazmıştır. Şam taraflarında vefat etmiştir.
Abdullah Ekinci:
1899 yılında Van’da doğmuştur. Polis eski müdürlerindendir. Bediüzzaman’ın Van’daki eski talebelerindendir. Molla Hamid Ekinci’nin ağabeyidir. 1980 yılındaVan’da vefat etmiştir.
İsmail Perihanoğlu:
1910 yılında Van’da doğmuştur. Bediüzzaman’ın eski talebelerindendir. 1935 yılında Bediüzzaman’la alâkalı olarak Eskişehir’de gayr-i mevkuf olarak yargılanmıştır. Van Belediye Başkanlığı ve Müftülüğü yapmıştır. 1978 yılında Van’daki evinde kendisini ziyaret etmiş ve hatıralarını dinlemiştik.
Abdulmecid Perihanoğlu:
İsmail Perihanoğlu’nun babasıdır. 1878 yılında doğmuştur. Bediüzzaman’ın eski talebelerindendir. Barla Lâhikası’nda ismi geçer. 1962 yılında Van’da vefat etmiştir.
Emin Çayırlı (Çaycı Emin Bey):
Bediüzzaman Hazretleri’nin sâdık eski talebelerindendir. Kastamonu’da sürgündeyken Bediüzzaman Hazretleri’ne dokuz yıl büyük sadâkat içinde hizmet etmiştir. Dokuz ay Bediüzzaman’la birlikte Denizli Hapishanesi’nde mevkuf olarak yatmıştır. 1967 yılında Van’da vefat etmiştir.
Molla Abdullah-ı Dibo:
Bediüzzaman’ın eski talebelerindendir. Âlim biridir.
Kopanıslı Molla Yusuf:
Bediüzzaman Hazretleri Erek Dağı’nda kaldığı yıllarda kendisine talebelik yapanlardandır.
Şeyh Reşid Güleşer:
H. 1317 yılında Buhara’da doğmuştur. Van’da yıllarca müftülük ve hocalık yapmıştır. Bediüzzaman Hazretleri’ni Horhor Medresesi yıllarında tanımış, ona talebe olmuştur. Ayrıca Van’da yirmi beş yıl vaizlik de yapmıştır.
Molla Davud:
Bediüzzaman Hazretleri’nin amcası Haci’nin oğludur. Bediüzzaman Nurşin Camii’nde kaldığı yıllarda kendisine hizmet etmiştir. Emirdağ Lâhikası mektuplarında Bediüzzaman Hazretleri ondan da sıkça bahseder.
Abdülmecid Nursî:
Bediüzzaman’ın küçük kardeşidir. Van’da bulunduğu yıllarda Bediüzzaman onun evinde kalmıştır. Van evliyalarından kabul edilir. Gazi Baba’nın torunu ile evlidir. Ayrıca Bediüzzaman Hazretleri’nin Horhor Medresesi talebelerindendir. Mesnevî-i Nuriye ve İşârâtü’l-İ’câz isimli eserlerin mütercimidir. 1967 yılında Konya’da vefat etmiştir.
Abdurrahman:
Bediüzzaman’ın yeğenidir. Büyük kardeşi Molla Abdullah’ın oğludur. Bediüzzaman’ın esaret öncesi ve sonrası en sadık talebelerindendir.
Ubeyd:
Bediüzzaman’ın yeğenidir. Büyük kız kardeşi Durriye’nin oğludur. Bediüzzaman’la birlikte Başet Dağı’nda ve Bitlis Harbi’nde birlikte bulunmuş, Bitlis’te şehid olmuştur.
Abdulvahab:
Bediüzzaman’ın eski talebelerindendir. Bediüzzamanla birlikte, Bitlis Deresi’nde Ruslarla çarpışmıştır.
Mihri Helav:
Bediüzzaman Hazretleri’nin Horhor’daki talebelerindendir. Daha sonra İstanbul’a yerleşmiş, avukat olmuştur. Bediüzzaman’ı “Gençlik Rehberi Mahkemesi”nde müdafaa etmiştir.
Abdülmenaf:
Bediüzzaman’ın Birinci Cihan Harbi esnasındaki talebelerindendir.
Molla Said:
Bediüzzaman’la birlikte Bitlis Deresi’nde Ruslar’la savaşan talebelerindendir. Bir rivayete göre, Bediüzzaman’la birlikte Ruslar tarafından esarete götürülmüştür.
Şeyh Celâl Efendi:
Bediüzzaman Hazretleri’nin Van’daki eski talebelerindendir. Aslen Siirt’lidir. Birinci Cihan Harbi’ne Bediüzzaman’la birlikte iştirak ederek birlikte savaşmıştır.
Bediüzzamanın vandaki talebelerinden molla hamid ekinci bir gurup yüksekokul talebeleriyle,Erek dağı eteklerinde..