DEM Parti Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, Van’da yapılması planlanan Merkez Atıksu Arıtma Tesisi Projesi’nin iptaline ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un cevaplaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) soru önergesi sundu. Bakan Kurum, önergeye verdiği yanıtta Van’daki çevresel denetim süreçlerini ve mevcut arıtma tesislerine yönelik yapılan işlemleri detaylandırdı.
BAKAN KURUM’DAN YANIT
Bakan Kurum’un açıklamasına göre, Van Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından Çevresel Etki Değerlendirme sürecinden itibaren toplam 16 çevre denetimi yapıldı. Bu süreçte tesisin atıksu çıkış noktasından numuneler alınarak analiz edildi. Yapılan incelemeler sonucunda, mevcut yönetmeliklere aykırı bir durum tespit edilmediği belirtildi.
“ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME SÜRECİNDEN İTİBAREN TOPLAM 16 ÇEVRE DENETİMİ YAPILDI”
Bakan Kurum’un yanıtında, Kıyı Kanunu’nun ilgili yönetmeliği doğrultusunda kıyılarda ve sahil şeritlerinde yapılacak denetimlerin belediyeler ve valilikler tarafından yürütülmesi gerektiği ifade edilerek, “2872 sayılı Çevre Kanunu ve mer'i mevzuat kapsamında Van Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğümüzce Çevresel Etki Değerlendirme sürecinden başlayarak Van Merkez Atıksu Arıtma Tesisine proseslerin işleyişlerinin değerlendirilmesi için 16 adet çevre denetimi düzenlenmiş ve denetimlerin tamamında tesisin atıksu çıkış noktasından ilgili mevzuat gereği değerlendirilmek için numune alınmıştır. Alınan numunelerin analiz sonuçları 08.01.2006 tarih ve 26047 sayılı Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği kapsamında incelenmiş ve herhangi bir idari işlem gerektirecek durum tespit edilmemiştir” denildi.
“VAN’DAKİ KANALİZASYON ALTYAPI SİSTEMİNE BAĞLI OLMAYAN ATIKSU ARITMA TESİSLERİ VE FOSSEPTİKLERİ İL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN DENETLENİYOR”
Kurum, Van genelinde kanalizasyon altyapı sistemine bağlı olmayan atıksu arıtma tesislerinin ve fosseptiklerin ise İl Müdürlüğü tarafından denetlendiği aktararak, “Ayrıca, 03.08.1990 tarih ve 20594 sayılı Kıyı Kanunu'nun Uygulanmasına Dair Yönetmelik'in 19. maddesi "Kıyılarda, doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan alanlarda ve sahil şeritlerindeki uygulamalar ve bunların kontrolü, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, bu alanlar dışında valiliklerce yürütülür." hükmüne istinaden bahse konu alanlarda yapılacak denetimlerin, mahalli idarelerce yapılması gerekmektedir. Ayrıca il genelinde bulunan ve kanalizasyon altyapı sistemine bağlı olmayan bütün evsel/endüstriyel atıksu arıtma tesisleri, Van Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünden Proje Onayı alarak yapılan bütün fosseptikler 2872 sayılı Çevre Kanunu ve mer'i mevzuat hükümlerince Van Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğümüzce denetlenmektedir” dedi.
“VASKİ TARAFINDAN İHALE EDİLİP YAPILDI”
Bakan Kurum ayrıca, Van Merkez İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi Yapım ve 24 Aylık İşletim İşi’nin VASKİ tarafından ihale edildiğini belirterek, “Diğer taraftan, Van Merkez İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi Yapım İşi ve 24 Aylık İşletimi işi Van Su ve Kanalizasyon İdaresince ihale edilerek yaptırılmış olup; İller Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğümüzce bu iş için İdaresine finansman sağlanmıştır” diye aktardı.
MİLLETVEKİLİ SAYYİĞİT ŞU SORULARI SORMUŞTU…
Milletvekili Sayyiğit, Bakan Kurum’un cevaplaması istemiyle şu soruları sormuştu: “Van'da Merkez Atıksu Arıtma Tesisinin kapasitesinin yetersizliği ile Van Gölü'ne kaçak deşarj yapıldığının 3 yıldır bilinmesine rağmen Van Büyükşehir Belediyesinin (VBB) kayyım yönetiminde olduğu süreçte neden herhangi bir adım atılmamıştır? Van'da Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürünün Arıtma Tesisiyle ilgili deşarj sorununa 6 yıl kayıtsız kaldıktan sonra görev süresinin bittiği gün Van Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğüne (VASKİ) idari para ceza kesmesinin amacı nedir? Van'da 2021-2023 döneminde Merkez Atıksu Arıtma Tesisinin deşarj noktasında herhangi bir denetim yapılmış mıdır? Yapılmışsa, denetim sonuçlarıyla ilgili bulgular nelerdir?”
“VAN GÖLÜ'NÜN ETRAFINDA KIYI KANUNUNA AYKIRI BİR ŞEKİLDE İNŞA EDİLEN KAMU KURUMLARININ VARLIĞINA NEDEN SON VERİLMEMEKTEDİR?”
“VASKİ'nin tam teşekküllü bir atıksu arıtma tesisinin yapılması amacıyla 2014 yılında Avrupa Birliği hibe programından elde ettiği 52 milyon Euro bütçeli program neden iptal edilmiştir? Söz konusu projenin iptaliyle belediye bütçesinden ne kadar para harcanmıştır? VBB'nin biyolojik arıtma tesisi yapılması amacıyla talep ettiği gerekli finansman neden sağlanmamaktadır? Söz konusu finansmanın sağlanması için gerekli adımlar ne zaman atılacaktır? Van Gölü'nün etrafında Kıyı Kanununa aykırı bir şekilde inşa edilen kamu kurumlarının varlığına neden son verilmemektedir? Söz konusu kurumların göle deşarj ettiği atık suların neden olduğu kirliliğe ilişkin denetimler yapılmakta mıdır? Van Gölü'ne kıyısı olan yerel yönetimlerin Van Gölü havzasının korunmasına yönelik proje ve programlarına finansman desteği ile bürokratik kolaylık sağlanması yönünde herhangi bir çalışmanız var mıdır?”