PRİM GÜNÜ 7200’E DÜŞEN BAĞ-KUR’LULAR HEMEN EMEKLİ OLABİLECEK Mİ?
01.09.1993 tarihinde sigorta girişim var. 1973 doğumluyum. Toplam prim günüm 7963. 1993-2006 arası SSK, 2006-2016 arası 3000 gün BAĞ-KUR’um bulunuyor. 2016-2021 arası boşluğun ardından 2021 temmuzda tekrar sigortam başladı. O tarihten bugüne 553 gün SSK ödedim. Halen SSK’lı çalışıyorum. BAĞ-KUR prim gününün 7200'e düşmesi durumunda emekli olur muyum? (Harun O.)
8 Eylül 1999 tarihinden sonra BAĞ-KUR kapsamında çalışmaya başlayan kadın ve erkekler 9000 prim gününe tabi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayanlardan ise kadınlar 7200, erkekler 9000 güne tabi bulunuyor.
BAĞ-KUR prim günlerinin indirilmesi konusunda uzun süredir talepler dile getiriliyordu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan mayıs ayında yaptığı açıklamada, küçük esnaf için prim ödeme gün sayısını 7200’e indireceklerini, bundan 1 milyon küçük esnafın yararlanacağını söyledi. Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin döneminde konuyla ilgili çalışma başlatıldı. Yeni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da bu hafta yaptığı açıklamada “Cumhurbaşkanımızın talimatını yerine getireceğiz” dedi. TBMM’nin 1 Ekim’de açılmasının ardından konuyla ilgili kanun teklifinin Meclis’e sunulması bekleniyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, isteğe bağlı sigortalılar haricinde halen 3 milyon dolayında BAĞ-Kur’lu bulunuyor. Yapılacak düzenlemeyle mahalle bakkalı, berber, kuaför, ayakkabı tamircisi gibi küçük esnafın prim günü 7200’e indirilecek. Böylece, söz konusu kişiler 9000 yerine 7200 prim gününü tamamladıklarında, diğer koşulları da yerine getirdiklerinde emekli olacaklar.
Bu düzenleme sayesinde 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan BAĞ-KUR’lu erkek sigortalılardan 7200 prim gününü tamamlamış olanlar hemen emekli olabilecekler. Prim günü 7200’den az olanlar ise 7200 günü tamamladıklarında emekli olmaya hak kazanacaklar.
Daha erken emekli olmak için son 3,5 yıl avantajından yararlanmak amacıyla BAĞ-KUR’dan SSK’ya geçmiş olanlar da SSK’daki çalışmaları 3,5 yıldan az ve 7200 günü tamamlamışlarsa BAĞ-KUR kapsamında emekli olabilecekler.
Küçük esnaf kapsamına kimlerin gireceği kanun teklifi ile belli olacak. Sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlamış bulunduğunuz için, kanundaki küçük esnaf tarifine uyan bir faaliyette bulunuyorsanız mevcut 7963 prim günüyle BAĞ-KUR kapsamında hemen emekli olabilirsiniz.
EMEKLİLİĞE TATİL GÜNÜ HAK KAZANAN DİLEKÇEYİ NE ZAMAN VEREBİLİR?
BAĞ-KUR’dan 9000 günü tamamlayarak emekliliğe başvuracağım. Bu ayın sonunda tam 9000 gün doluyor. 30 Eylül cumartesi gününe denk geliyor. Başvuruyu ne zaman yapmalıyım? (Gökmen S.)
E-Devlet üzerinden başvuruyu cumartesi günü yapmanıza bir engel bulunmuyor. E-Devlet üzerinden yapamamanız halinde, tatil sonrası ilk iş günü olan 2 Ekim Pazartesi günü mesai bitimine kadar SGK’ya bizzat başvuru yapabileceğiniz gibi PTT aracılığıyla taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi ile de başvuru yapmanız mümkündür. Pazartesi günü bu şekilde yapacağınız başvurular 30 Eylül’de yapılmış kabul edilir.
Prim gününüzü tamamladığınızdan emin olmalısınız. Aksi takdirde prim gününü tamamladığınızı düşünerek prim ödemeyi bıraktığınızda günlerinizin eksik olduğu anlaşılırsa emekli aylığınız bağlanmaz. Eksik primi tamamladığınız tarihten sonraki aydan itibaren aylığınız bağlanır. Bu durumda da eksik aylık alma durumuyla karşı karşıya kalırsınız.
KENDİ İSTEĞİYLE İŞTEN AYRILAN İŞÇİ KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
Özel bir firmada çalışıyorum. İlk sigorta başlangıcım 16.09.2005. 5525 pirim günüm bulunuyor. Bu işyerinde 18 yıldır çalışıyorum. Tazminatımı alarak işten ayrılmak istiyorum. Yasal haklarım nedir? (İsmi saklı)
Kendi isteğinizle işten ayrıldığınızda kıdem tazminatı alabilmek için iş akdini haklı bir nedenle feshetmiş olmanız veya yaş dışındaki emeklilik koşullarını tamamlamış olmanız gerekmektedir. 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı çalışmaya başlayanların yaş dışındaki emeklilik koşulları en az 7000 prim günü veya 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günüdür. Hiç ara vermeden çalışırsanız 7000 prim gününü 49 ayda (2027 yılında) tamamlarsınız. 25 yıl sigortalılık süresini ise 2030 yılında tamamlayacaksınız.
Yaş dışındaki emeklilik koşullarını tamamlamamış olduğunuz için söz konusu tarihlerden önce kendi isteğinizle ayrıldığınızda kıdem tazminatı alamazsınız.
İşçinin ücretinin ödenmemesi veya eksik ödenmesi en önemli haklı fesih sebeplerinden biridir. Böyle bir durum varsa haklı fesih yaptığınızda kıdem tazminatını talep edebilirsiniz.
Bugün ayrılmak istediğinizde kullanmadığınız yıllık izinlerin ücretini peşin olarak alırsınız. Kendi isteğinizle ayrılacağınız için ihbar tazminatı alamazsınız. İşverene en az 8 hafta önce yazılı olarak bilgi vermeden ayrılmanız halinde ise sizin ihbar tazminatı ödemeniz gerekir.
ASKERLİK BORÇLANMASI EMEKLİ AYLIĞINI NE KADAR ARTIRIR?
1974 doğumluyum ve 1992’den beri sigortalıyım. Toplam prim gün sayım 9152 olup askerliğimi 1998-1999 yılları arasında 18 ay olarak yaptım. Emeklilik başvurumu henüz yapmadım. SGK’nın maaş robotunda sorguladığımda emekli aylığım 22.000 TL görünmektedir. Askerlik borçlanması yapmam alacağım maaşı ne kadar etkiler? Sizce bu ödemeyi yapmak mantıklı olur mu? (Talip Ş.)
Peşinen belirteyim ki, prim gününüz eksik olmadığına ve emekliliğe hak kazandığınıza göre askerlik borçlanması yapmanızı tavsiye etmem. Yapacağınız askerlik borçlanmasının emekli aylığını artırıp artırmayacağı, artıracaksa ne kadar artıracağı sizin çalışma yaşamınızdaki prim ödemelerinize göre değişir. Ancak, emekli aylığına çok büyük katkısı olmayacağı gibi kimi durumlarda azaltıcı etkisi olduğunu belirtmem gerekir.
EMEKLİ AYLIĞINI ARTIRMAK İÇİN NE YAPMALI?
İki aydır emekli aylığı alan ve tekrar aynı iş yerinde aynı koşullarla çalışmaya devam eden bir EYT’liyim. Çalışırken aldığım brüt ücret asgari ücretin 6-6,5 katı civarında. Aldığım emekli aylığı da net 17.154 TL. Emekli aylığını artırmak için emekli aylığını kestirmem mantıklı olur mu? (Ahmet Soner Ö.)
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler için ödenen sosyal güvenlik destek priminin (SGDP) emekli aylığına katkısı bulunmuyor. Emekli aylığını artırabilmek için emekli aylığını kestirmek gerekiyor. Bu durumda emekli aylığınız her yıl yaklaşık olarak brüt aylığınızın yüzde 2’si oranında artar. Brüt aylığınız brüt asgari ücretin 6.5 katı ise her 360 gün için bugünkü tutar üzerinden emekli aylığınız 1.750 TL artar. Üç yıl bu şekilde çalıştığınızda emekli aylığınızdaki artış bugünkü tutar üzerinden 5.250 TL dolayında olur. Buna karşılık 36 ay boyunca emekli aylığınızı almayacağınız için 617.544 TL’den vazgeçmiş olacaksınız. Vazgeçtiğiniz emekli aylığını 118 ayda telafi edeceksiniz. Telafi süresi 8 – 10 yıl arasında olabilir. Şu anki yaşınızı da dikkate alarak böyle bir yöntemin avantajlı olup olmadığına siz karar verin.
EKSİK PRİM GÜNÜNÜ İSTEĞE BAĞLI SİGORTA İLE TAMAMLARKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
EYT’den yararlanma hakkım bulunuyor. 5900 prim gününe tabiyim, 400 günüm eksik. İş arıyorum. Ancak iş bulamazsam isteğe bağlı sigorta ile 400 günü tamamlayıp emekli olmak istiyorum. Aşağıdaki hususlarda beni aydınlatır mısınız:
- Son 5.5 yıl SSK’lı olarak prim ödedim. İsteğe bağlı sigortayı SSK’lı olarak ödeyebilir miyim?
- İsteğe bağlı sigorta primi BAĞ-KUR’a sayılacaksa SSK’dan emekli olabilecek miyim?
- SSK’lı çalışırken ödenen aylık 4250 lira prim ile isteğe bağlı sigortalı olarak ödenen aylık 4250 lira priminin emekli aylığına etkisi farklı mıdır?
- Aylık 4250 lira yerine 8500 lira prim ödemenin emekli aylığına etkisi ne olur?
Birden fazla statüde çalışanların hangi statüden emekli olacakları, 7 yıl en çok hangi statüde çalıştıklarına göre belirlenir. Son 7 yıl hesabında takvim yılı değil, prim günü esas alınır. Bu da 2520 güne karşılık gelir. Başka bir ifadeyle son 1260 gün hangi statüde geçmişse o statüden emeklilik işlemi yapılır.
İsteğe bağlı sigorta primlerinin SSK’ya sayılması mümkün değildir, BAĞ–KUR’a sayılır. Son 5.5 yıldan kastınız prim günü ise 400 gün isteğe bağlı sigorta primi ödeseniz de SSK’dan emekli olursunuz.
SSK’lı çalışırken ödenen prim ile isteğe bağlı sigortadan ödenen primin emekli aylığına katkısı aynıdır. İkisi arasında bir fark bulunmamaktadır.
Emekli aylığınızın ne olacağı şu an itibarıyla üç aşağı beş yukarı belli olmuştur. Kök aylığınız 7.500 TL’nin altında ise asgari ücretin iki katı kazanç üzerinden prim ödemenin bir katkısı olmaz. Kök aylığınız 7.500 TL’nin üzerinde ise son 400 günün primi asgari ücretin en az 3 katından fazla olmadıkça emekli aylığınıza katkısı ya çok az olur ya da hiç olmaz.