Binlerce yıl önce dünyada ilk olacak örnekte kent modellerinin kurulduğu, alt yapı ve sulama sistemlerinin oluşturulduğu, yüzlerce yıl önce 7 ayrı konsolosluğun birçok yabancı okulun bulunduğu, kentte ulaşımı sağlamak için tramvay projelerinin çizildiği Van şehri ile ilgili her gün yeni bir bilgi ve bulguya ulaşılmaya devam ediyor. Arkeolojik kazılarla tarihsel süreçteki önemi her geçen gün daha da güçlenen Van ile ilgili arşiv belgeleri de çok önemli bilgiler sunuyor. Bu konuda kentle ilgili çarpıcı verilere ulaşan isimlerden biri olan Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdulaziz Kardaş, kente dair bir önemli bilgi daha paylaştı.
VANLI İŞ İNSANLARI KURMUŞ, ATATÜRK KARARNAME İLE ONAYLAMIŞ
Kentin kendi bankası ile ilgili bilgileri Kardaş, Van’ın önde gelen isimlerinin oluşturduğu bir heyet ile Van’ın kendi bankası kurulduğunu söyledi. Kardaş, Van başta olmak üzere çevre illerin de önde gelen tüccar ve esnaflarının büyük bir dayanışmasıyla 8 Mayıs 1929 tarihinde 50 bin lira sermaye ile idare merkezi Van olan ‘Van Millî İktisat Bankası’ kurulduğunu söyledi.
İŞTE O BANKAYI KURAN İSİMLERDEN BAZILARI
Van Millî İktisat Bankası kurucularını sıralayarak, “Van Millî İktisat Bankası’nın kurucuları şunlardır: Vanlı Tayyarzade Şükrü ve Tayyarzade Hüsnü ve Tayyarzade Bilâl ve Çilingirzade Mehmet ve Poyazade Abdurrahman ve Çakıcızade Vasıf ve Bitlisli Osman ve Altaylızade Hüsamettin ve Altaylızade Kadir ve Eğinlizade Mustafa Naci ve Mollazade Nuh ve Siirtli Hacı Musazade Hüseyin ve Siirtli Mustafazade Mustafa ve Hakkârilizade Salih ve Amiklizade Süleyman efendilerle Van Özel İdaresi ile Van Memurlar Kooperatif Şirketi. Van Millî İktisat Bankası’nın Vanlı kurucularının çoğunun torunları günümüzde kentin ileri gelenleri arasında yer almaktadır” dedi.
VANLI İŞ İNSANLARI KURMUŞ
Bankanın kuruluş ve kapanma sürecini anlatan Kardaş, “Nihayette çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle 50 bin lira sermayeli, 25 yıl müddetle hizmet verebilecek bir banka kurmayı kararlaştırıyorlar. Bunun bütün tüzüğünü, yönetmeliğini hazırlayıp Bakanlar Kurulu’na gönderiyorlar ve 17 Nisan 1929’da Bakanlar Kurulu tarafından kabul ediliyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün de imzası var. Bu şekilde Van Millî İktisat Bankası kuruluyor. Banka; esnafa, halka kredi sağlamaya çalışıyor. Ama o dönemde büyük bir dayanışmayı da ön plana çıkarıyor. Düşük bir sermayeyle de kuruluyor.