1. İshak Alaton – İşadamı. Son zamanlarda üyesi olduğu TÜSİAD’a yönelttiği eleştirilerle gündeme gelen bir isim. Temel meselelerde etliye ve sütlüye karışılması gerektiğine inanıyor. Hayatını anlattığı “lüzumlu adam” ve “lüzumsuz adam” kitapları aynı zamanda Türkiye’nin yakın tarihine ışık tutan bir çalışma.
2. Celal Doğan – Eski Gaziantep Belediye Başkanı. Hem Türk hem Kürt kamuoyunun güven duyduğu bir isim. Abdullah Öcalan bir ara kurulması düşünülen partinin başına onun geçmesini istiyordu. Bu görüşü Leyla Zana ve Merhum Milletvekili Orhan Doğan da destekliyordu. Bu konuda mesafeli durmayı yeğleyen Doğan çözümle ilgili tüm çabalara da destek vermekten geri durmadı.
3. Fethullah Erbaş – Eski Van Milletvekili. Milli Görüş geleneğinden gelen bir isim. 90’lı yılların ortalarına doğru PKK’nın elinde bulunan 8 askeri serbest bıraktırmak için riski göğüsleyen isimlerin en başında geliyor. O günler böyle bir çaba, ateş topunu elde taşımaktan farksızdı. O, topu elinde taşıdı, 8 aileye bayram yaşattı. Ne zaman bu durumlarla karşılaşılırsa, görüşüne başvurulan ilk isimlerden biri oluyor.
4. Nazlı Ilıcak – Gazeteci – yazar. 28 Şubat postmodern darbesi ağırlığının acı acı hissedildiği günlerde bile duruşundan bir gram dahi olsa taviz vermedi. “Empati” denilen şeyi sözde değil özde yaşayan bir isim. 28 Şubat döneminde RP’liler için (Refah Partisi) evinde verdiği yemekli davetlerle gündeme gelen Ilıcak, bu geleneğini bu dönem BDP Milletvekilleriyle devam ettirdi.
5. Cemal Uşşak – Fethullah Gülen’le özdeşleşen Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın başkan yardımcısı. Son zamanlarda konuyla ilgili şahsına ait görüş ve açıklamaları dikkat çekici. Yer yer ezber bozan çıkışlarda yapmıyor değil. Bölgede samimiyetine inanılan insanların başında geliyor. Hizmet hareketinin bölge insanı üzerindeki etkisini de göz önüne alırsak, “muhakkak olması gereken isimlerden biridir” diye düşünenlerdenim.
6. Abdurrahman Kurt – AK Parti’nin geçen dönem Diyarbakır Milletvekili. AK Parti’nin Kürt tabanında sevildiği gibi BDP tabanının da sempatiyle baktığı bir isim. Çözüm süreciyle ilgili görüşlerine başvurulan isimlerin başında geliyor. “Güney Afrika benzer sorunu nasıl çözmüş?” sorusunun cevabı için yerinde çalışma yapmış biri.
7. Feridun Yazar – Eski SHP ve HEP milletvekili. Kürt siyasal hareketlerinin içinde pişmiş biri. BDP’nin önceli olan DTP’nin kuruluş çalışmalarında da bulunan bir isim. Şu anda ne yapıyor? Bilmiyorum ama hem bu işin çilesini çekenlerden biri hem de samimiyetini inanılan bir insan.
8. Sezen Aksu – Sanatçı. Herhalde akil insanlar içinde ismine itiraz edilmeyecek tek isim. Öyle bir anket çalışması yapılsa, ismi açık ara önde ilk sırada gelir. Bu konuda kendisine yapılan eleştirileri göğüslemeyi başarmış biri. 2002 yılında Efes’te (İzmir) verdiği konserde Kürtçeye de geniş yer vermiş bir sanatçı. O zamanlar en sert tepkiyi dönemin Ege Ordu Komutanı şimdinin Ergenekon Davası sanığı Hurşit Tolon göstermişti. Ama yine de geri adım atmamıştı.
9. Bülent Eczacıbaşı – İşadamı. Başarısı kadar tevazusuyla da öne çıkan bir isim. İş aleminde demokrat kişiliğiyle bilinen ve saygı duyulan bir kişilik. Çözüm sürecini bölgeye yapacağı yatırımla destekleyeceğini açıklayan ilk isimlerden.
10. Mümtazer Türköne – Gazeteci – yazar. Ülkücü gelenekten gelmiş. Kürt meselesiyle ilgili en cesur yazılara imza atmış biri. Türköne, “Öcalan’a yaşayabileceği bir ada ve paşalık ünvanı verelim” fikrini ortaya atan ilk isim. Ayrıca “Türkiye’de yaşayan bir Kürt, Orta Asya’da yaşayan bir Türk’ten bana daha yakındır” görüşüne sahip bir kişi.
11. Hüseyin Yayman – Akademisyen. Sağ gelenekten gelmesine rağmen, kendisini Liberal ya da sol olarak tanımlayan birçok kişiden daha vakıf meseleye. Konuyla ilgili birçok düşünce kuruluşunun çalışmak istediği bir kişi. Her şeyden önemlisi devamlı sahada olan bir isim.
12. Mesut Değer – Eski CHP Diyarbakır Milletvekili. CHP’yle temel meselelerde ters düşse de düşüncelerini samimi şekilde dile getirmeyi bilmiş. Hatta bu konuyla ilgili birde kitap (Kürt sorunu mu?) yazdı. Kitapta, Öcalan’a ait mektupta yer alan görüşlerle hemen hemen aynı diyebileceğimiz birçok görüş de mevcut.
13. Cevat Öndeş – Eski MİT Müsteşar Yardımcısı. En kanlı dönemde (89 -91) bu işin merkezi Diyarbakır’da görev yapmış bir isim. Düne kadar biraya gelmeyeceği düşünülen insanlarla bir araya gelmiş, konuşmuş ve tartışmış. Bu işin çözüleceğine olan umudu taşısa da, ihtiyatı elden bırakmayanlardan.
14. Akın Özçer – Yazar ve Eski Dışişleri Bürokratı. İspanya ve bu ülkedeki terör hareketleri denilince görüşüne başvurulacak ilk isim. İyi bir İspanya ve AB uzmanı. Türkiye’de İspanya’nın ETA sorununu nasıl çözdüğünü bilen en iyi isim.
15. Şener Şen - Sanatçı. Türk sineması deyince akla gelen ilk isim. İyi bir sürpriz de olur. Şuan dağda olup da onun oynadığı filmleri izlememiş ve gülmemiş olsun, herhalde yoktur. Kimsenin bu isme itiraz edeceğini zannetmediğim gibi kimsenin bu insanın ikna çabalarına kayıtsız kalacağını da zannetmem.
Not: Bu yazıda akil insanlar listesinde görmek istediğim isimler var. Buradan, akil insanlar listesinde ismi var ya da yok, şuan televizyonlarda konuşulan, gazete sayfaları ve internet sitelerinde yer alan diğer isimlere itirazım olduğu sonucu çıkarılmasın.