ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖNDER ALTINAL - HAKAN SARI - Van’ın son dönemlerdeki en çok konuşulan konularının başında Büyükşehir Belediyesi tarafından devredilen Van Organize Tarım İşletmeleri A.Ş. geliyor. Haftalardır gündemde olan VOTAŞ, geçtiğimiz hafta ise resmen Van TSO bünyesinde kurulan Van Asya Tarım Hayvancılık A.Ş.’ye (VATHAŞ) devredilen VOTAŞ’ın hisselerinin büyük bölümü satılırken gündem hala dev bir marka hayaliyle yola çıkacak olan VOTAŞ’ın nasıl bir model ile Van markası olacağında.
Van Ticaret Borsası bünyesindeyken bazı hissedarlarının hisselerini Van Büyükşehir Belediyesi’ne sattığı, Büyükşehir Belediyesi’nin de ihale ile özelleştirdiği VOTAŞ Van’ın ana gündem maddesi olmaya devam ediyor. 25 milyon 760 bin TL bedel ile Van Asya Tarım Hayvancılık A.Ş.’ye devredilen şirket resmi törenle de Van TSO bünyesinde kurulan şirkete teslim edildi. Gözler ise devasa bir tarım ve hayvancılık arazisi olan VOTAŞ’ın geleceğinde. Şirketin tam 2 bin 40 hisseye böldüğü ve hisselerin 4’te 3’ünü iki hafta gibi bir sürede Van halkına arzettiği VOTAŞ için şimdi gözler yol haritasına çevrildi. Devrin ardından hemen VOTAŞ’ta çalışmaların başlaması beklenirken, bir taraftan da TORKU dev bir kooperatif markası yaratma hayaliyle yola çıkan şirketin projeleri de merak konusu. Hala hisselerini halka arz etme süreci devam eden VOTAŞ’ı Şehrivan Gazetesi olarak bu kez halka sorduk. Özelliştirilmesine tam destek verenin de, özelleştirme kaynaklı çekincelerin de dile getirildiği görüşmelerde genel kanı ise VOTAŞ’ın devri ile ‘doğru’ bir adım atıldığı.
ÖNEMİ BÜYÜK!
10 yıl önce Van Ticaret Borsası (Van TB) özelde Van TSO ve Van TB’de Van için, önemli işlere imza atmış eski başkan Feridun Irak tarafından 49 yıllığına kiralanarak Van’a kazandırılan Van Organize Tarım İşletmeleri, (VOTAŞ) Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) eliyle Van halkına mal edildi. 2016 yılında bir grup tarafından Büyükşehir Belediyesine devredilen VOTAŞ, 1 yıl sonra belediyeye yapılan görevlendirme sonrası yeniden satılması için ihaleye çıkarıldı... Van TSO bünyesindeki, Asya Tarım Hayvancılık İnşaat A.Ş. girdiği ihalede VOTAŞ 39 yıllığına devraldı. Devralınan VOTAŞ yapılan çalışmalar sonucunda Van’a mal edilmesi adına hisseleri satılmaya başlandı... Yüzde 70 hisseleri satılan VOTAŞ, Van için büyük bir önem taşıyor. Gazeteniz Şehrivan olarak Van’a mal edilen VOTAŞ’ı Vanlılara sorduk...
“HALKA AÇILMASI GÜZEL OLDU”
Gazetemize konuşan esnaflarda Emre Yakut VOTAŞ hisselerinin satılığa çıkarılmasının olumlu olduğunu söyledi. Yakut şöyle konuştu: “Hisselerin halka açılması güzel ve olumlu olacağına inanıyorum. Kaliteli bir hizmet sunulursa çok daha güzel olur. Son 10 yıldır çiftçinin durumu çok kötü. Biz hayvancılık yapan bir iliz ama şimdi eti ithal etme durumuna geldik. Bunun en büyük sebebi çiftçi ve hayvancılık yapan halkın gelirin gideri karşılamamasından kaynaklanıyor.” Hisselerin satılmasından sonra iyi bir şekilde işletilmesi gerektiğine dikkat çeken Yakut, “Şimdi hisseler satışa çıkarıldı ama bunun en önemli noktası işletilmesi. Yani hisseleri alacak olan kişilerin veya firmanın bu alanda uzman olması çok önemli. İşi bilene verilmesi gerekiyor. Benim bütçem yeterli olsaydı hisse satın alabilirdim. Çünkü bir yatırım aracı olarak görünüyor. Özelleştirilmesi faydalı olacağına inanıyorum.” Diye konuştu.
GEYLANİ: ZAMAN GÖSTERECEK
Hisse devrinin ilerisi için ne getireceğini bilmediğini söyleyen Mehmet Geylani konuşmasını şöyle devam ettirdi: “Kontrollü, kaliteli, sağlam ve güvenilir üretim yapılırsa ben hisse alırım.” Geylani ayrıca, “Devlet garantili olursa güvence olursa yatırım yaparım. Bu bir ticarettir karıda zararı da iyi hesaplamak lazım. Kar amaçlı olacağı için iş yapar. Özeller hepsi de kar amaçlı çalışıyor. Bu hisselerin satışa çıkarılması Van için ve halk için ne kadar faydalı olabilir bilmiyorum. Belki çok faydalı olur, belki de çok zararlı olur. Bu tamamen zaman gösterecek.” Dedi.
VATANDAŞIN BEKLENTİSİ GÜVENCE...
Mehmet Sökmen ise VOTAŞ ile ilgili şu ifadeleri kullandı: “VOTAŞ’ın hisselerinin halka arz etmesini olumlu buluyorum. Garanti ve güvence varsa güzel olur. Devlet güvencesi altında hisseler satılırsa sağlam olur. İşi bilen kişi ve ya özel firmalar hisseleri alırsa Van için daha faydalı olur. Garanti ortamı oluşturulursa bende hisse alabilirim. Zarar olduğunda zarar giderilir ve geleceğe yönelik olursa herkes alır. Belirsiz bir ortam ve piyasa olursa hiçbir yatırımcı hisseleri almaz. İşletilmesinde verimlilik kalıcı olursa birçok yatırımcının ilgisini çeker. Kalite ve güven her zaman karı getirir. Bu yüzden her zaman kaliteli hizmet verilmesi gerekiyor. Yani hisselerin halka satılması ayrı bir yatırım ortamını oluşturuyor.”
“PARAM OLSA BEN DE ALIRIM” DİYEN ÇOK!
Her bir hissesi 12 bin 657 TL bedelle ve bir kısmı peşinat kalanı 18 ay vade ile sunulan hisselere bilindiği gibi kısa sürede büyük talep olmuştu. Bir çok vatandaşın dar imkanlarla girdiği ortaklık sürecine, imkanı olması halinede girmek isteyen de çok. Bunlardan birisi de Mustafa Şayan adlı vatandaş: “Hisseleri satışa çıkarılması halk için yararlı olur. VOTAŞ daha verimli olarak çalışacak. Hisselerin satışa çıkarılması büyümesine de olanak ve imkan sağlayacak. Özelleştirilmenin olması vatandaş için ayrı ek bir gelir kaynağı olmasını sağlayacak. Benim bütçem yeterli olursa bende hisse alabilirim. Bir yatırım olarak değerlendire bilirim. Van halkı için güzel bir yatırım kaynağı oldu. Özelleşmesi hızlı bir büyüme sağlayacağı için birçok vatandaşın iş sahibi olmasını sağlayacak. İleriye dönük faydalı bir adım olarak değerlendiriyorum.” Dedi.
BU BİR BÜYÜME HAMLESİ!
“VOTAŞ’ın özelleşmesi, büyümesi anlamına geliyor” diyen Metin Mamak şöyle konuştu: “Hisselerin satışa çıkarılması yatırımcılar için faydalı olur. Bütçem yeterse bende hisse alabilirim. Özelleşmesi demek VOTAŞ’ın büyümesi demektir. Daha kaliteli hizmet vermesi anlamına geliyor. Bunu bir büyüme hamlesi olarak değerlendirmeliyiz. Çünkü yatırım olanakları doğuruyor.” İmkanı olan vatandaşların yatırım yapacaklarına değinen Mamak, “İmkanı olan bir çok halkımız yatırım yapacak. Parasını değerlendirecek ve haliyle piyasa canlanacak. Van için yararlı bir yatırım aracı olacak. Gelişmek için sürekli yenilik yapılması gerekiyor. Hep aynı mantık büyümeyi sağlamaz. Biraz yenilikçi olmamız gerekiyor. Van için yararlı olacağına inanıyorum.” Şeklinde konuştu.
AKÇAKAYA: VOTAŞ İÇİN YARARLI OLUR
“İşi bilen kişi ve şirketler alırsa VOTAŞ için çok yararlı olacaktır” diyen Vedat Akçakaya şu ifadeleri kullandı: “Bu konuda pek fazla bilgim yok ama devlet kaynaklı olursa hisseler güven olursa yatırım için olur. Hisseleri alacak vatandaş için güvence sağlanması lazım. Özelleştirdiğinde zarar edilirse yatırım yapan halkın paraları boşa gider. Bunun güvencesi sağlanması lazım. Çok güzel bir yatırım aracı olur Van halkı için. Bu işi iyi bilen ve deneyimli şirket ve kişi alırsa VOTAŞ her zaman büyür. Fakat işi bilmeyenler alırsa tamamen zarar olur. Bu yüzden işin erbabı alması için dikkat edilmeli. VOTAŞ’ın hisseleri satışa çıkarması için şimdi kesin bir şey diyemeyiz. Zaman her şeyi gösterecek. İnşallah hayırlı olur.”
BU BİR KÜLTÜR YARATTI!
VOTAŞ’tan halı hazırda bir hisse aldığını söyleyen Aslı Özlem Ayas ise: “Ben asgari ücret ile çalışıyorum. Fakat bu yatırımın Van’ın geleceği adına büyük bir hamle olduğunu düşündüm ve dahil oldum. Burada beni ikna eden şey, devirden sonra Yavuz Karaman ve diğer isimlerin dile getirdiği ‘ortaklık kültürü’ oluşması şeklindeki söylemler oldu. Van’da bu zamana kadar ne kaybettiysek birbirimize güvenememekten kaybettik. Bu Van’ın tarihinde yaptığı en büyük ortaklık. Kıymeti bilinip sahiplenilirse bu iş olur. TORKU’ya benzetiliyor. Farkı da yok. Çünkü Tarım ve Hayvancılık kenti olan biziz. Hayvancılığa en uygun iklim ve şartlar bizde neden olmasın. Türkiye’nin son zamanlarda büyüyen markalarına baktığınızda Akdeniz’de, Karadeniz’de tüm dev markalar böyle oluştu. Bizde neden olmasın. Herşey hazır. Sadece güvenmek gerek.” Dedi.
ÖZELLEŞTİRMEYİ DOĞRU BULAN ÇOK
Esnaflardan Kenan Karataş ise özelleşen kurumların değeri ve kalitesinin artığını belirtti. Karataş şöyle devam etti: “Özelleşmesini doğru buluyorum. Özelleşen kurumlar değeri artıyor ve iş kalitesi yükseliyor. Yüzde yüz özelleşsin demiyorum. Her kurum özelleştirilmez ama belirli kurumlar özelleşirse faydalı olur. Daha kaliteli ve yükselme olanağı doğuyor. Benim ilgilendiğim bir alan olmadığı için yatırım yapmam ki bütçemde yetmez.”. Karataş konuşmasının devamında, “Bu alanda çalışan halk için faydalı olacağına inanıyorum. Özelleştiği zaman işi bilen ve uzman olan kuruluşlar tarafından işletilecek dolaysıyla yükselişi oluşacak. Özel olduğu zaman kar amaçlı olduğu için iş yükü çoğalır. Denetimler sürekli olur. Dolaysıyla bu da gelişmesini ve büyümesini sağlar. Geleceğe yönelik olarak düşünürsek kalıcı ve başarılı olur. Sürdürülebilirlik ve kalite her zaman ortaya çıkar. VOTAŞ için özelleştirmeyi ben uygun buluyorum.” Dedi.
VANETLER, VANSÜTLER GİTTİ BU GİTMESİN
VOTAŞ’ın yeni dönemde anlatılan hedeflerinin kendisini heyecanlandırdığını söyleyen bir vatandaş ise: “Anlatılanlar, söylenenler ve hedefler insanı çok umutlandırıyor. Köyden dönerek hayvancılığı, çiftçiliği unutan Van’da insan bu fikri duyunca büyük umutlar besliyor. İnşallah belirtildiği gibi güzel olur. Bizler Vanet, Vansüt, Vanyem, Vanyün gibi ne değerlerimize sahip çıkamadık. Böyle ortaklıklar ile sahiplenilseydi belki hala Van’ın markaları olarak şu an diğer markalar ile yarışıyorduk. Malesef kaybettik. İnşallah Votaş bu noktada bu bir dönüm noktası olur. Onlara sahip çıkamadık ama yeniden vansüt, vanetler üretebiliriz. Anlatılan arazi dev bir arazi. Burada her şey yapılır. Marka da çıkar, Van’a da yeter, ülkeye de. İnşallah muhçup olunmaz ve kısa zamanda çalışmalar başlar.
ÖZELLEŞTİRMEDEN DOLAYI ÇEKİNEN DE VAR
VOTAŞ’ın özelleşmesi konusunda sahiplenme ile birlikte özellikle kötü özelleştirme örneği noktasında çekinen vatandaşlar da var. Bu noktada Şehrivan’a görüş bildiren isimlerin büyük çoğunluğu da bir güvence ya da devlet güvencesi verilmesi talebi. Bu noktada duruma çekimser bakan isimlerin görüşlerine gelince Murat Santur adlı vatandaşın yorumu ise şöyle, “Ben özelleştirmeye karşıyım. Halk hisselerini alıp ileriye dönük verimli olacağına inanmıyorum. Geçtiğimiz yıllarda gördük. Belki bir yatırım ortamı oluşabilir ama fazla kalıcı olmaz. Devlet tarafından işletilmesi daha yararlı olduğuna inanıyorum. Devlet güçsüzleşiyor. Devletin kaynakları devlet işletmeli özelleştirilmemeli.” Şeklinde konuştu.
İŞİ BİLEN KİŞİLER OLMALI
Özelleştirilmesi ve halka hisselerinin satılmasının iyi bir gelişme olmadığına değinen Medeni Çınar ise: “Benim param olsa gene hisse almam. Bunun başlıca nedeni güvence yok. Şahıs olursa düzen olmaz, verim alınmaz. Hisse satın alan halkın işletmenin zarar etmesi durumunda bu zararı kim karşılayacak? Özel olması belki gelişir ama ne kadar Van halkına faydalı olur bunu bilemeyiz” İfadelerini kullandı. Halka devredilmesi yerine devlet himayesi altında olmasının önemli olduğunu söyleyen Sinan Şeker adlı vatandaş ise: “Ben özelleştirmeye karşıyım. Hisseleri kim alırsa kar amaçlı olarak alacak. Bu ne kadar faydalı olur. Ticarette güven olmazsa yatırım ve teşvik olmaz. Bu hisselerin satışa çıkması yatırımcının ilgisini çeker mi? Önemli olan bu konudur. Gelen yatırımcı bu işten anlıyor mu? Yoksa en iyi fiyatı verene verilecek. İşi bilen yatırımcı ve kişilerin alması daha uygun olur.” Şeklinde konuştu.
GÜZEL VE VERİMLİ İŞLETİLSE İYİ OLUR AMA...
Özel şirketin batması durumunda batacağına dikkat çeken Engin Ertürk de şu ifadeleri kullandı: “VOTAŞ’ın hisselerin satışa çıkarılması devlet için zarar olacak. Halk içinde zarar olur. Ben özelleştirmeye karşıyım. Özel şirket zarar ederse batar ve kapanır ama devlet öyle değil. Zarar ederse zararını karşılayabiliyor. Özelin öyle bir gücü yok. Fazla sıkıntıya girerse hemen iflas bayrağını çekiyor.” Ertürk konuşmasının devamında, “Özel firmalar VOTAŞ’ı kar amaçlı olarak işletecektir. Bu yüzden de kalite düşecek. Belirsiz bir ortam mevcuttur. Güzel ve verimli olarak işletilirse Van için faydalı olur.” Dedi.
VOTAŞ NEDİR?
VOTAŞ, Erciş Yolu üzerinde bulunan tam 4 milyon metrekarelik bir alandaki 1. Sınıf bir tarım bulunan bir tarım ve hayvancılık yatırımıdır. Modern sulama sistemleri, hali hazırda 2 bin büyükbaş, bin 500 küçük baş hayvan kapasitesi ve yüzlerce hayvan varlığı, 17 bin metrekare civarındaki kapalı alandaki damızlık süt ve besi sığırı işletmeciliğine uygun modern tesisleri, 380 bin metrekaresi damla sulama sistemi ile donatılmış meyve bahçeleri ile Güneydoğu, Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’nin sektöründeki en büyük yatırımıdır. TORKU modeli ile büyüme hamlesine hazırlanan şirket yeni dönemde süt ürünleri tesisi, süt toplama merkezi, soğuk hava depoları ile bölgenin SÜTAŞ gibi dev markalara kafa tutan bir model ile hayvancılıkta marka olmayı amaçlıyor. Aynı zamanda dev alanda Güneş Enerjisi sistemleri, Biyogaz Üretim tesisleri, Gübre Paketleme İşlemleri ile de farklı alanlarda sektörün öncüsü olma hedefleri yer alıyor. Şirket kısa sürede tarım ve hayvancılıkta kendi markasını yaratma hedefini ortaya koyarken bunu da her vatandaşın alabileceği tarzda hisseleri 12 bin 657 TL gibi bir bedel ve tam 18 ay vade ile sunuyor. Hisselerinin büyük bölümünü satan şirket çalışmaların startını verirken son 500 civarındaki hissenin de kısa sürede tükenmesi bekleniyor.
