ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ- Geçtiğimiz ayın en yüksek zammı yüzde 50,58 oranıyla soğan oldu. Son haftaların da en çok konusu olan soğan ve soğan stokçuları gündemden düşmezken, rekor artış beraberinde büyük tartışmalar da getirdi. Devletin de stokçulara müdahale etmek zorunda kaldığı aşırı artışlar sonrası büyük artış bir nebze de olsa düşerken sektörü iyi bilen isimlerden birisi olan Van TSO ve TB eski başkanı Feridun Irak, topyekûn kurtuluşun reçetesini yazdı: Tarımda üretim şart! Kendi başkanlığı döneminde de Van ile ilgili tarımsal üretim ile ilgili çağrılarını hiç eksik etmeyen Irak, bu noktada bugün soğanda yaşanan artışların yarın başka ürünlerde de yaşanabileceğinin bununla mücadelede tek yolun hiç ara vermeden üretim yapmanın olduğunu söyledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018 Kasım ayına ait Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ve Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) rakamlarını açıkladı. Coşkun’un verdiği bilgilere göre, madde bazlı değerlendirme yapılırsa yurt genelinde kuru soğan yüzde 50,58 oldu. Bu verilere göre Van’da kuru soğan ayın zam şampiyonu seçildi. Bizde Şehrivan Gazetesi olarak kuru soğandaki fiyat artışını Van TB Eski Başkanı Feridun Irak’tan dinledik. Irak’a göre yapılması gereken ise çok basit. Irak, “Serbest piyasaya uygun hareket etmek gerek. Kaynakları öncelikle tarıma, sonrasında katma değeri yüksek ürünlere yönlendirmek şarttır.” Dedi.
KASIM AYININ ZAM ŞAMPİYONU KURU SOĞAN OLDU
Coşkun’un verdiği bilgilere göre, madde bazlı değerlendirme yapılırsa yurt genelinde kuru soğan yüzde 50,58 ve Kadın Kabanı yüzde 18,59'luk oranlarla fiyatı en çok artan maddeler olurken, Van İlinin de dâhil olduğu TRB2 Bölgesinde ise kuru soğan 53,47 ile en çok zamlanan ürün iken, onu yüzde 42,83 oranındaki artışla Anorak tipi Çocuk Kabanı takip etti. Ispanak ise yüzde 33,11'lik bir oranda değer kaybederek Kasım ayında TRB2 Bölgesinin fiyatı en çok düşen ürünü oldu. Türkiye genelinde de yüzde 32,35 oranında değer kaybeden portakal en fazla ucuzlayan ürün oldu.
“DEPOLAMA GEREĞİ OLDUĞUNU SÖYLÜYORUM”
Yaşanan olaylarla birlikte birçok ürüne zam geldiğini vurgulayan Irak, “Birçok ürünün fiyatı beklenenin çok çok üstünde yükseliyor. Bunlardan biride kuru soğan. Beş lira derken, yedi lire hatta on lira olacağını bile söyleyenler var. Bundan dolayı tedbirler alınmak istendi. Stokçuluk var iddiasıyla baskınlar düzenlendi ama görüldü ki, bu stoklama değil tabiatı gereği depolamadır. Çünkü soğanın üretildiği dönem vardır. O dönemde toplanan soğan ileriki zamanlar da vatandaşa sunulması için depolanmak zorundadır. Çünkü ürünü tarladan aldığınız zaman tamamının birden satılması mümkün değildir. Sonuçta kimine göre stok, kimine göre stok olmadığı ama stok olmadığı depolama gereği olduğunu söylüyorum. Öyle düşünüyorum. Şimdi fiyatların artmaması için yapılması gerekenler bellidir.” Dedi.
IRAK: ÜRETİME ÖNEM VERECEKLER
Irak şu ifadelere yer verdi: “Üretime önem verecekler ve tarımı asla ve asla ihmal etmeyecekler. Bugün soğan, yarın bir başka ürün bu politikaların devamı halinde zamlanacaktır, fiyatlanacaktır. Bunun da tek çaresi, tarıma önem verilmelidir. Ve kaynaklar katma değeri yüksek ürünleri imalatı için yönlendirilmelidir. Gıda da dışa bağımlı olmamak gerekir. Bunun için bir örnek vermek istiyorum. Biliyorsunuz Katar’a ambargo uygulandı. Katar Dünya’nın en zengin ülkelerinden biridir, Katar’a ambargo uygulandığı zaman bütün Katar’lalar Marketlere hücum ettiler. Çünkü o gün Katar’lalar gördüler ki, petrolünde, ellerin de ki doların da hiçbir önemi kalmamıştı. Ve bir ambargo uygulanıyorsa kendileri de üretemediği için açlığa mahkûm olacaktı.”
“SERBEST PİYASAYA UYGUN HAREKET ETMEK ŞART”
Özellikle beslenme dışa bağlı olunmaması gerektiğine dikkat çeken Irak, “Şimdi Türkiye kendi topraklarında yapacağı tarımla bunu başarabilir mi? Tabi kendisini beslemenin dışında birçok ülkeyi de besleyecek potansiyele sahiptir. Bugün Almanya’nın yüz ölçümü, Türkiye’nin yarısı kadardır. Almanya yılda yirmi sekiz milyon ton buğday üretirken bizim topraklarımız onların topraklarından iki kat daha büyük olmasına rağmen, iklimimiz onlardan çok daha iyi olmasına rağmen biz yirmi milyon ton buğday üretebiliyoruz ve açığımızı dışarıdan ithal ediyoruz. Yapılması gerekenler çok basit, serbest piyasaya uygun hareket etmek. Kaynakları öncelikle tarıma, sonrasında katma değeri yüksek ürünlere yönlendirmek şarttır.” İfadelerine yer verdi.
İŞTE RAKAMLARLA SON YAŞANAN ARTIŞLAR...
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018 Kasım ayına ait Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ve Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) rakamlarını açıkladı. TÜİK Van Bölge Müdürü Özer Coşkun tarafından yapılan açıklamaya göre; TÜFE bir önceki aya göre yüzde 1,44 düşüş, bir önceki yılın aynı ayına göre de yüzde 21,62 oranında artış gösterdi. TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) Bölgesine ait TÜFE’de ise bir önceki aya göre yüzde 0,15'lik bir artış olurken, bir önceki yılın aynı ayına göre de yüzde 24,09 oranında artış meydana geldi.
EN BÜYÜK DÜŞÜŞ ULAŞTIRMADA OLDU
Ana harcama grupları itibariyle aylık olarak en yüksek artış ülke genelinde yüzde 2,37'lik oran ile giyim ve ayakkabı grubunda olurken, düşüş gösteren grup ise yüzde 6,46 ile ulaştırma oldu. TRB2 Bölgesinde ise ana harcama grupları itibariyle aylık en yüksek artış yüzde 7,41'lik oranla giyim ve ayakkabı grubunda olurken, düşüş gösteren grup ise yüzde 4,28 ile ulaştırma oldu.
